اثر نوع دانه گرده بر چگونگي رشد لوله گرده و صفات كمي و كيفي ميوه گيلاس (Prunus avium L.) رقم زرد دانشكده

Effect of Pollen Source on Qualitative and Quantitative Characteristics of Sweet Cherry (Prunus avium L.) Fruit cv. ʹZard Daneshkadeaʹ

اكثر ارقام گيلاس، خودناسازگار بوده و براي توليد ميوه تجارتي، نياز به گرده‎دهنده مناسب و سازگار دارند. تعيين سازگاري و ناسازگاري ارقام گرده‎دهنده در روش كلاسيك بصورت روش گرده‎افشاني كنترل شده و مطالعه ميكروسكوپي رشد لوله گرده انجام مي‎شود.‌ در اين پژوهش گيلاس رقم زرد دانشكده به عنوان پايه مادري با استفاده از دانه گرده خودي و گرده ارقام "بينگ"، "ناپليون"، "سفيد رضاييه"، "شبستر"، "ابرده" به صورت كنترل شده گرده‎افشاني شدند. هشت نمونه گل (مادگي) از تيمارهاي مختلف در محلول FAA تا زمان بررسي ميكروسكوپي نگهداري شدند. جهت بررسي و تعيين اثر دانه‎هاي گرده ارقام استفاده شده جهت گرده‎افشاني بر خصوصيات مختلف كمي و كيفي ميوه رقم "زرد دانشكده"، برخي صفات ميوه اندازه‎گيري گرديد. طبق نتايج به دست آمده دانه گرده ارقام "شبستر"، "سفيد رضاييه" و "ناپليون" روي كلاله رقم "زرد دانشكده" جوانه زده و در مدت 96 تا120 ساعت پس از گرده‎افشاني لوله‎هاي گرده اين ارقام به تخمك پايه مادري رسيدند كه نشانه سازگاري كامل گرده اين ارقام با رقم "زرد دانشكده" بود. نتايج ميكروسكوپي گل‎هاي خود گرده‎افشاني شده رقم زرد دانشكده، نشان داد كه هيچ لوله گرده خودي نتوانسته بود خود را به تخمك برساند. لذا رقم "زرد دانشكده" خودناسازگار بوده وگرده‎دهنده مناسب آن مي‎تواند ارقام "شبستر"، "سفيد رضاييه" و "ناپليون" باشد. همچنين رشد لوله گرده ارقام "ابرده" و "بينگ" در سطح كلاله و يك سوم ابتدايي خامه "زرد دانشكده" متوقف گرديدند كه نشانه ناسازگاري آنها نسبت به اين رقم مي‎باشد. اگرچه بر اساس برخي از نتايج به دست آمده بين تيمارها از نظر طول و قطر ميوه اختلاف وجود داشت (P?0.05) و همچنين بين تكرارهاي مختلف از نظر وزن هسته، طول ميوه، قطر ميوه و درصد مواد جامد محلول (بريكس) تفاوت مشاهده گرديد (P?0.05)، ولي پژوهش‎هاي تكميلي تاثير نوع گرده بر خصوصيات كيفي ميوه پيشنهاد مي‎گردد.

Most sweet cherry cultivars are as found as self-incompatible and therefore for commercial fruit production, compatible pollinizers are needed. Controlled pollination and microscopic examination of pollen tube growth in the style are two classical methods for determination of compatible and incompatible pollen donor cultivars. This experiment was carried out to explore the compatibility of ʹZarde Daneshkadeaʹ as a seed parent cultivar with ʹSefid Rezaiehʹ,ʹNapoleonʹ, ʹAbardehʹ, ʹBingʹ and ʹShabestarʹ as pollen parent cultivars in using hand pollination and controlled hybridization technique. Eight samples of pollinated flowers (pistil) using different treatments were maintained and fixed in FAA solution for further microscopic examination. In order to determine the effect of pollen source on the fruit qualitative and quantitative characteristics, some fruit criteria were evaluated. According to the microscopic examination of pollen germination on the stigma and pollen tube growth within the style, pollen of ʹShabestarʹ, ʹSefid Rezaiehʹ and ʹNapoleonʹ cultivars very well germinated on ʹZarde Daneshkadeaʹ stigma with the pollen tube getting into the ovule within 96 to 120 hours after pollination. The studied cultivars showed compatibility with ʹZarde Daneshkadeaʹ cultivar. In addition, microscopic examinations showed self-incompatibility for ʹZarde Daneshkadeaʹ cultivar. Therefore,ʹZarde Daneshkadeaʹ is a self-incompatible cultivar and according to the obtained results ʹShabestarʹ, ʹSefid Rezaiehʹ and ʹNapoleonʹ cultivars are suitable polinizers. Also pollen tube growth of ʹAbardehʹ and ʹBingʹ cultivars stopped in the first third length of style of ʹZarde Daneshkadeaʹ, so showed incompatibility with this cultivar. Although, some obtained results showed differences between fruit length and width and in addition significant differences were observed in some replicates on seed weight, fruit length, fruit width and percent soluble solid contents (°Brix), but further we suggest supplemental research on the effect of pollen source on fruit quality is needed and suggested.