معناشناسي معروف در قرآن و رابطه آن با حقوق زن در خانواده

معناشناسي معروف در قرآن و رابطه آن با حقوق زن در خانواده

«معروف» وا‍‍‍‍‍ژه‌اي است براي معرفي كارهاي نيك در قرآن كريم كه هر گونه طاعتي را در برمي‌گيرد. عرف و معروف بيش از 40 بار در قرآن به كار رفته است و بيشتر شامل بخش هاي حقوقي قرآن مي شود. بيش از پنجاه درصد از اين موارد مربوط به حقوق زن در نظام خانواده است. مقاله حاضر با استفاده از معني‌شناسي ساختگرا (روابط معنايي در سطح واژه) واژه معروف را مورد تحليل قرار داده است. تقابل اين واژه با واژه‌هاي «نكر»، «منكر» و «جهل» نشان مي‌دهد كه معروف و عرف در بيان قرآن كريم به معناي شناخته شده، نيكو و امر منطبق بر طبع، شرع و عرف خردمندانه عمل كردن است. موارد كاربرد اين واژه در قرآن كريم همچنين نشان مي‌دهد كه در بعضي آيات، حقوق زنان در زندگي مشترك به صورت كلي و مطلق، با اين واژه بيان‌شده و گاه تامين نيازهاي اقتصادي و گاهي ديگر، ¬‏نوع رفتار و معاشرت با زنان با اين واژه تبيين گرديده است. قيد «معروف» در آيات مذكور بيانگر آن است كه كليه حقوق زن در نظام خانواده بايد مقبول طبع، عقل، شرع، عرف و فرهنگ جامعه باشد.

The word m‘aroof (righteous deed) in the Holy Quran denotes the manifest action of good deeds and includes all kinds of obedience. The words ‘urf (custom) and m‘aroof occur more than forty times in the Holy Quran, mostly in the legal passages. More than half of these relate to womenʹs rights in the family. Utilising the structural semantic (i.e. the semantic relationships at word level), the present article analyses the word m‘aroof. The contrast of this word with nakr and munkar (reprehensible or execrable deed) and jahl (ignorance) demonstrates that m‘aroof and ‘urf in the Holy Quran mean “widely known”, “good”, “an action in accordance with nature, religious law (shar’) and custom (‘urf)” and “acting wisely.” The word m‘aroof in the Holy Quran shows that in some verses womenʹs rights in married life as well as their financial and other needs and ways of treating them are understood in a general and absolute way. The usage of this word in the Holy Quran indicates that all womenʹs rights within the family should be established and observed in accordance with nature, logical reasoning, Islamic law, custom and culture of the society in question.