اثر گياه ميزبان بر رشد و توليدمثل شته سبز گندمSchizaphis graminum (Rondani) (Hem.: Aphididae)

Effect of Host Plant on Development and Reproduction of Schizaphis graminum (Rondani) (Hem.: Aphididae)

گندم نان، Triticum aestivum L.، در بين گياهان انگشت شماري كه به عنوان منابع غذايي در سطح گسترده اي كشت مي شوند، در ايران بالاترين اهميت را داراست. در بين آفات گندم، شته سبز گندم Schizaphis graminum (Rondani) قادر است در جمعيت زياد خسارت جبران ناپذيري به گندم وارد كند. از آنجا كه شايستگي شته روي رقم هاي مختلف، متفاوت مي‌باشد، در اين پژوهش اثر پنج رقم از ارقام متداول گندم كرج روي پارامترهاي زيستي شته سبز گندم مورد بررسي قرار گرفت. اين ارقام عبارتند از: پيشتاز، شيراز، چمران، مهدوي و مرودشت. آزمايش در داخل اتاقك رشدي با شرايط دمايي C?1±22، رطوبت نسبي 10±70% و دوره نوري 16:8 انجام شد. نتايج نشان داد كه رقم مرودشت طولاني ترين دوره پورگي (39/7 روز) و رقم شيراز كوتاه ترين دوره پورگي (36/6 روز) را بين ارقام دارا بودند. بيشترين پوره زايي روي رقم شيراز (42/46 عدد) و كمترين مقدار پوره زايي روي رقم مهدوي (72/35) به دست آمد. پارامترهاي R0، rm، ?، T و DT براي شته روي هر رقم محاسبه و مورد مقايسه آماري قرار گرفت. مقايسه مهم ترين پارامتر يعني نرخ ذاتي افزايش جمعيت نشان داد كه بيشترين مقدار نرخ ذاتي افرايش جمعيت شته روي رقم شيراز (31/0) و كمترين مقدار آن روي رقم مهدوي و مرودشت (28/0) مشاهده مي شود. پارامترهاي جدول زيستي باروري نشان دادند كه رقم شيراز حساسيت بيشتري نسبت به ديگر ارقام به شته سبز گندم دارد. براي پارامترهاي محاسبه شده به دو روش جك نايف و بوت استراپ تكرارهاي كاذب توليد و نتايج اين دو روش با هم مقايسه شد.

Common wheat, Triticum aestivum L. is of the greatest importance among the few crop plants that are grown extensively and for food in Iran. Among the reported wheatʹs pests, greenbug Schizaphis graminum (Rondani) causes severe damage to the crop. Because of the adaptation of the aphid to different wheat varieties being varied, this study was designed to focus on the effect of some common wheat varieties in Karaj region, namely: Pishtaz, Shiraz, Chamran, Mahdavi and Marvdasht on the biological parameters pertaining to the greenbug. The experiments were carried out in incubator and under controlled conditions of 22±1°C, 70±10% humidity and 16:8 photoperiodism. The results indicated the longest nympahl period on Marvdasht (7.39 days) and the shortest on Shiraz variety (6.36 days). The highest number of nymphs was produced on Shiraz (46.42) and the lowest on Mahdavi (35.72). The parameters rm, R0, X, T, and DT in relation to the aphid were also assessed and statistically compared on each wheat variety. A comparison of rm as the most important parameter indicated that the highest rm was obtained for Shiraz (0.31) while the lowest for Mahdavi and Marvdasht variety (0.28). The fertility life table parameters revealed that Shiraz was the most sensitive to greenbug in comparison with the other varieties. For the calculated parameters, pseudo-replicates were produced through jackknife and bootstrap re-sampling methods, and the results from the two methods were compared.