بررسي جوامع گياهي با استفاده از روش هاي سنجش از دور (مطالعه موردي: منطقه حفاظت شده گلول و سراني)

Evaluation of plant communities navigation by Remote Sensing Methods (Case study: preserved area of Goloul va Sarani -Northern Khorasan province)

بررسي جوامع گياهي با استفاده از روش‌هاي سنجش از دور (مطالعة موردي: منطقة حفاظت‌شدة گلول و سراني) امير احمدپور *، مريم شكري ، كريم سليماني و جمشيد قرباني تاريخ دريافت: 16/4/88 – تاريخ پذيرش: 13/3/89 چكيده چگونگي ماهيت جوامع گياهي از جمله مسائلي است كه همواره مورد بحث و جدل بوم‌شناسان و دانشمندان علوم گياهي بوده است. در هر حال نظريه‌هايي همچون فردگرايي و واحد جامعه كه دو قطب اصلي اين مباحث را تشكيل مي‌دهند، كمابيش دچار مشكلاتي از قبيل نمونه¬برداري، محاسبه، تجزيه و تحليل و نتيجه‌گيري‌اند. چنين به¬نظر مي¬رسد كه استفاده از فنون جديد سنجش از دور (RS) و سامانة اطلاعات جغرافيايي (GIS) تا حدود زيادي بتواند به حل مشكلات فوق كمك كند. در هر صورت مشاهدة يك منطقه از بالا و بررسي چگونگي پراكنش گياهان در سطح آن به كمك ابزار پيشرفته¬تري مانند ماهواره و رايانه، در كنار مشاهد‌ه‌هاي ميداني مؤثرتر از روش¬هاي سنتي جلوه مي¬كند. در اين مطالعه به‌منظور بررسي ماهيت جوامع گياهي در منطقة حفاظت‌شدة گلول و سراني از داده¬هاي ماهواره¬اي IRS LISS III و Landsat ETM+ استفاده شد. داده¬هاي صحرايي شامل 143 نمونه تعليمي بود كه از مناطق همگن هر تيپ گياهي برداشت شد. سپس اين نقاط بر روي تصاوير ماهواره¬اي با استفاده از شاخص تفكيك¬پذيري و بررسي ماتريس خطا مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج اين مطالعه نشان داد كه بيشترين تفكيك¬پذيري مربوط به كشتزارهاي خالص يونجه است. بررسي ميزان تفكيك¬پذيري نمونه¬هاي تعليمي ساير طبقات گياهي نيز نتايج مطلوبي را ارائه كرد، اين در حالي است كه نقشه¬هاي جوامع گياهي تهيه‌شده به¬وسيلة طبقه¬بندي هر يك از تصاوير ماهواره¬اي، تفاوت¬هاي مشخصي را با يكديگر نشان مي¬داد. اين تفاوت¬ها به احتمال زياد به اختلاف تصاوير ماهواره¬اي در تشخيص مناطق گذر (اكوتون) مربوط است. به هر حال در اين مطالعه وجود مناطق همگن پوشش¬گياهي كه در بين آنها مناطق مبهمي از آميزش اين جوامع وجود دارد، تأييد شد. واژه¬هاي كليدي: بوم¬شناسي گياهي، ماهيت جوامع گياهي، داده¬هاي ماهواره¬اي

The nature of plant communities is one of the issues that have been always debated by ecologists and plant scientists. In fact, theories such as individualism and community units that included two main poles of these discussions are partly developed by mentality or problems such as sampling, calculation, analysis and conclusions. It seems that the use of new techniques such as remote sensing (RS) and geographical information system (GIS) can largely help to solve the above problems. In any case, it seems that a regional view of the above and survey that how the plants have been distributed by more advanced tools such as satellites sensors and computer besides of field observations can be more effective in comparison with traditional methods. In this study we used Landsat ETM+ and IRS LISS III satellites data to verify that how plant groups distributed in Goloul va Sarani protected area. Field data included 143 training samples that were polled in homogeneous areas in each plant type. Then the samples were analyzed on the satellite images using the index of resolution and error matrix. The results showed that the highest resolution is related to the fields of pure alfalfa. Evaluation of training samples resolution about of the other vegetation classes also presented good results. Meanwhile, the plant communities maps that produced by classification of each satellite images showed clear differences with the other. These differences are likely related to differences of satellite sensors to detect of transition zones (ecoton). However, in this study it was confirmed homogeneous areas of vegetation that exist among of them the vague areas created by Tangled mixed communities.