بررسي تاثير مراحل فنولوژي بر كيفيت علوفه گونه‌هاي Aeluropus lagopoides و Aeluropus littoralis در مراتع اطراف درياچه هامون

Effects of phenological stages on forage quality of Aeluropus lagopoides and Aeluropus littoralis species in the rangeland of Hamoon Lake district

بررسي تأثير مراحل فنولوژي بر كيفيت علوفه گونه‌هاي Aeluropus lagopoides و Aeluropus littoralis در مراتع اطراف درياچه هامون مجيد زابلي *، احمد قنبري ، جواد زابلي و سهيلا نوري تاريخ دريافت: 30/10/88 – تاريخ پذيرش: 1/4/89 چكيده تعيين كيفيت علوفه يكي از مهم¬ترين عواملي ¬است كه براي مديريت صحيح مراتع لازم است. گونه¬هاي مرتعي در مكان¬ها و زمان¬هاي مختلف، كيفيت علوفه متفاوتي دارند. در اين تحقيق كيفيت علوفة دو گونة علف گندمي مهم مراتع اطراف درياچة هامون (Aeluropus littoralis و Aeluropus lagopoides) در دو مرحلة فنولوژي رشد رويشي و بذردهي بررسي شد. براي تجزية اين گياهان ابتدا نمونه¬هاي گياهي در دو مرحله شامل رشد رويشي و بذر¬دهي جمع¬آوري و سپس نمونه¬ها بلافاصله به آزمايشگاه منتقل و در آزمايشگاه با روش¬هاي معمول و استاندارد به اندازه‌گيري عوامل ديواره سلولي عاري از همي¬سلولز، فيبرخام، پروتئين¬خام، انرژي متابوليسمي و مادة خشك قابل هضم اقدام شد. به¬منظور تجزيه و تحليل داده¬ها، از روش تجزية واريانس استفاده شد. نتايج نشان داد كه كيفيت علوفه در هر دو گونه در مرحلة رويشي بيشتر از مراحل ديگر است. همچنين دو گونه از نظر پروتئين¬ خام، ADF، قابليت هضم¬پذيري، انرژي متابوليسمي و فيبرخام در هر دو مرحلة رشد رويشي و بذر¬دهي تفاوت معني¬داري دارند (در سطح احتمال 5 درصد). به¬طوركلي كيفيت علوفه گونة A. lagopoides بهتر از گونة A. littoralis بود. واژه¬هاي كليدي: كيفيت علوفه، مراحل فنولوژي، پروتئين خام، الياف خام، Aeluropus lagopoides،Aeluropus littoralis

Determination of forage quality is one of the fundamental factors for sound management of rangeland. There are spatial and temporal variations in the nutritive quality of range species. In this study, forage quality of two salt tolerant grasses Aeluropus littoralis and Aeluropus lagopoides were measured at two phenological stages: vegetative and seed ripening. Study area was located close to Hamoon lake, Iran-Afghanistan border. Plant samples were collected at two growing stages and were chemically analyzed in laboratory. Data were analyzed by using ANOVA and Duncanʹs test. The results showed that the forage quality of both species were higher in vegetative growth in comparison with the seed ripening stage. In both phenological stages, for all factors; Aeluropus lagopoides had higher forage quality than Aeluropus littoralis (p<0.05). Key words: Forage quality, Phenological stages, Crud protein, Crud fiber, Aeluropus lagopoides, Aeluropus