ارزيابي گونه Festuca ovina به منظور افزايش عملكرد و كيفيت علوفه در دو شرايط آبي و ديم منطقه خجير تهران

Evaluation of forage quality and quantity in some populations of Festuca ovina L. under irrigated and non-irrigated treatments

چكيده به منظور بررسي عملكرد و كيفيت علوفه، 11 اكوتيپ از گونه مرتعي F. ovina در دو شرايط ديم و آبي در ايستگاه خجير تهران، با استفاده از طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار ارزيابي شد. نتايج تجزيه ساده دو محيط نشان داد، تفاوت بين 11 اكوتيپ F. ovina از نظر ويژگي‌هاي كربوهيدرات‌هاي محلول در آب، تاريخ گل دهي و گرده افشاني و عملكرد علوفه خشك معني‌دار بود. اكوتيپ‌هاي 1779 و 1049 به ترتيب با عملكرد450 و 533 كيلوگرم در هكتار در شرايط آبي و اكوتيپ 599 با 218 كيلوگرم در هكتار در شرايط ديم عملكرد بيشتري داشتند. براي ميانگين دو محيط، اكوتيپ‌هاي a1569 (گرگان) و b2213 (زنجان) به ترتيب با عملكرد 274 و 282 كيلوگرم در هكتار داراي كيفيت علوفه بهتري بودند و به عنوان اكوتيپ‌هاي مناسب براي اصلاح و احياي مراتع و ديم زارهاي كم بازده استان تهران پيشنهاد شدند. ضرايب همبستگي بين صفات نشان داد، عملكرد علوفه با قدرت رويش بذر همبستگي مثبت معني‌دار داشت. كربوهيدرات‌هاي محلول در آب با قابليت هضم همبستگي مثبت و با درصد پروتيين خام همبستگي منفي و معني‌دار داشت. رابطه بين قابليت هضم و تركيبات فيبري از قبيل درصد الياف محلول در شوينده اسيدي (ADF) و فيبر خام منفي معني دار بود. واژه هاي كليدي: Festuca ovina، عملكرد، كيفيت علوفه، كشت آبي و ديم، ديم زار، استان تهران.

In order to assess forage quantity and quality of various populations of Festuca ovina L. under irrigated and non-irrigated conditions, seeds of 11 populations were sown using a completely randomized blocks design with three replicates during 2006 - 2007. The results showed significant differences for many traits in various populations of this species. The population of 1779 and 1049 (with an average yield of 450 and 533 Kg/ha, respectively) and the population of 2213b and 599 (with an average yield of 211 and 218 Kg/ha, respectively) had the higher yield under irrigated and non-irrigated treatments, respectively. In addition, population of 1569a (Gorgan) and 2213b (Zanjan) had the highest forage quality under two treatments and therefore suggested for sowing practices in diy farming areas of Tehran province. Correlations between different traits showed that: dry matter yield was positively related to seedling emergence rate and water soluble carbohydrates positively correlated with digestibility and negatively with crude protein of foraged produced by different populations. Consequently, the relationships among digestibility and fiber components (ADF) were negatively significant. Key words: Festuca ovina, Diy matter yield, Forage quality, Dry farming, Tehran province.