شاعران و تتبع قصيده ي دندانيه رودكي

شاعران و تتبع قصيده ي دندانيه رودكي

استقبال و تتبّع در لغت به معني پيش آمدن، روي آوردن و پيش رفتن و پيشواز كردن و به دنبال رفتن است و در اصطلاح ادب آن است كه گفته ي يكي از استادان سخن را سرمشق قرار بدهند و به همان وزن و قافيه شعر بسازند. استقبال در قالبهاي غزل و قصيده معمول است. در استقبال، محدود بودن شاعر دوم به وزن و قافيه ي مشخّص، اغلب باعث تقليد و تكرار مضمونهاي شاعر اول ميشود. از اين جهت شعرهايي از اين نوع معمولاً ارزش چنداني ندارند، امّا اگر شاعر بتواند با وجود پايبند بودن به وزن و قافيهي شاعر قبلي، مضمونهاي تازهاي بيافريند و ويژگي شعر خود را بر آن ببخشد، در كار خود موفّق است. در اين تحقيق، يكي از قصايد مشهور رودكي با مطلع: مرا بسود و فروريخت هر چه دندان بود نبود دندان لابل چراغ تابان بود از جهت تتبّع و استقبال در آثار شاعران پس از وي به دقّت پيگيري شده است. اشتهار قصيدهي رودكي در ادب فارسي باعث شده است كه شعر او مورد استقبال شاعران قرار گيرد. گسترهي زماني اين تحقيق از قرن چهارم هجري آغاز و به دورهي معاصر منتهي ميشود.