طراحي چار چوب مفهومي ارزشيابي برنامه هاي يادگيري الكترونيكي در موسسات آموزش عالي

A Conceptual Framework Development for E-learning Programs Evaluation at Iranian Higher Education Institutions

هدف كلي اين مقاله ارائه يك چارچوب مفهومي براي ارزشيابي برنامههاي يادگيري الكترونيكي است كه با بررسي گسترده پيشينه تحقيقات در زمينه ارزشيابي يادگيري الكترونيكي، 9 سؤال اساسي مورد تأكيد قرار گرفت و براساس آنها هفت رويكرد ارزشيابي يادگيري الكترونيكي به شرح زير شناسايي گرديد: رويكرد مورد پژوهي، رويكرد مقايسه با شيوه آموزش سنتي، رويكرد ارزيابي ابزارهاي پژوهشي مورد استفاده، رويكرد ارزشيابي بازگشت سرمايه، رويكرد مدلهاي ترازيابي، رويكرد ارزشيابي محصول و رويكرد ارزشيابي عملكرد. در اين مقاله پس از بررسي بسياري از مدلها و چارچوبهاي يادگيري الكترونيكي مطرح شده توسط محققان و يا مؤسسات آموزش عالي، مؤلفههاي مشترك آنها براساس سه معيار الف)پشتوانه علمي، ب)تواتر و تجربه استفاده بينالمللي و ج) در دسترس بودن اطلاعات آنها به عنوان عوامل اصلي مدل پيشنهادي با الهام از مدل خان ( 2001 ) برگزيده شدند كه عبارتند از: سازمان، مديريت، فناوري، جنبههاي آموزشي، طراحي محيط ارائه، خدمات پشتيباني، ارزشيابي و ملاحظات اخلاقي. آنگاه از طريق اعتبارسنجي با استفاده از نظرات و به ويژه يادگيري الكترونيكي در سطح آموزش عالي كشور، چارچوب مفهومي اوليه مبتني بر IT 30 نفر از خبرگان و صاحبنظران حوزه عوامل، ملاكها و نشانگرهاي مورد نظر براي ارزشيابي يادگيري الكترونيكي در مؤسسات آموزش عالي ايران طراحي و معرفي گرديده است

This paper suggests a conceptual framework for evaluation of e-learning programs. Through an extensive literature review, nine most critical e-learning evaluation questions are addressed and seven approaches of e-learning evaluation are identified: Case Studies, Comparisons with Traditional Learning, Tools & Instruments for Evaluation of E-Learning, Return on Investment, Benchmarking Models, Product Evaluation, and Performance Evaluation. Through a comprehensive review of all models and frameworks of e-learning which were examined and tested by authorities and /or higher education institutions, their general factors based on three criteria: a) frequency of citation, b) frequency of application, and c)availability of information, were inferred from the identified models. As a result, a basic evaluation framework including eight categories of factors (institutional, management, technological, pedagogical, ethical, interface design, resource support and evaluation) based on Khanʹs (2001) model were adapted in the inferred framework of e-learning evaluation. The validity of the "inferred model" for Iranian universities was approved by 30 Iranian IT and e-learning experts. The most relevant criteria and indicators of all factors were defined and introduced for further application of framework by Iranian institutions of higher education.