مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي اثر ضد‌هيپرگليسمي حاد و مزمن عصاره متانلي مورپرزو (Salvia mirzayanii Rech. & Esfand.) در موش صحرايي

چكيده فارسي :

مقدمه: گياه مورپرزو (از خانواده نعناع) در درمان ديابت شيرين در طب سنتي منطقه كرمان استفاده مي‌شود. اثرات ضدديابتي گونه‌هاي ديگري از جنس Salvia ‌نيز گزارش شده است. هدف: در تحقيق حاضر اثر ضد‌هيپرگليسمي اين گياه بررسي شد. روش بررسي‌: يازده گروه هفت‌تايي موش‌هاي صحرايي نر سفيد (شش گروه سالم و پنج گروه ديابتي) استفاده شد. موش‌ها توسط دوز 64 ميلي‌گرم بر كيلوگرم از استرپتوزوسين ديابتي شدند. دوزهاي 50، 100، 200 و 400 ميلي‌گرم بر كيلوگرم عصاره متانلي كاملاً خشك شده براي يك روز و دوز 400 ميلي‌گرم بر كيلوگرم براي 12 روز به شكل داخل صفاقي2 به كار رفت. در انتها پانكراس، كبد، كليه و طحال، تحت مطالعات هيستوپاتولوژيك قرار گرفت. مطالعات آماري با روش ANOVA با Tukey Post hoc انجام شد. نتايج: دوزهاي مختلف از عصاره متانلي گياه، به طور معني‌داري باعث پايين‌ آوردن قند خون حيوانات ديابتي شد كه بيشترين اثر مربوط به دوز 400 ميلي‌گرم بر كيلوگرم از عصاره بود (001/0 p<). تجويز عصاره متانلي گياه S. mirzayanii، به مدت 12 روز به حيوانات ديابتي شده اثر پايين آورندگي قند خون معني‌داري با دوز 400 ميلي‌گرم بر كيلوگرم ايجاد نمود (001/0 p<). از سوي ديگر مطالعات هيستوپاتولوژيك نشان داد كه عصاره باعث‌ ترميم و پرخون شدن بافت پانكراس حيوانات ديابتي، شده و اين تغيير در رنگ‌آميزي لام‌هاي تهيه شده از بافت‌هاي پانكراس حيوانات به خوبي مشهود بود. نتيجه‌گيري‌: عصاره S. mirzayanii باعث پايين آوردن قند خون حيوانات ديابتي شده شد و اثر آن در ترميم بافت آسيب‌ديده پانكراس انگيزه‌اي است كه اين گياه را جهت مطالعات تكميلي و ادامه تحقيقات در زمينه داروهاي ضدديابت با منشاي گياهي، نامزد مناسبي مي‌كند.