ارايه مدلي براي ايجاد دانشگاه پژوهشي در نظام آموزش عالي ايران

ارايه مدلي براي ايجاد دانشگاه پژوهشي در نظام آموزش عالي ايران

بسياري از دانشگاه هاي دنيا رسالت خود را از آموزش محوري به سوي پژوهش محوري تغيير دادند. مقاله حاضر بر آن است تا با تأكيد بر ماهيت و كاربست هاي دانشگاه پژوهشي ساختار اين نوع دانشگاه را در چارچوب پرسش هاي زير تبيين نمايد. 1- مؤلفه‌هاي اصلي دانشگاه پژوهشي كدامها هستند؟ 2- مدل مناسب دانشگاه پژوهشي در كشور ايران كدام است؟ 3- درجه تناسب مدل پيشنهادي از نظر متخصصان آموزش عالي چگونه است؟بر اساس منطق مدل هاي تحليل عاملي، يك نمونه 500 نفري از رؤسا، معاونين، مديران گروه ها و اعضاي هيأت علمي دكترا و مربيان با تجربه دانشگاه هاي شمال كشور به روش تصادفي طبقه اي انتخاب شدند. با فرا تحليل دانشگاه هاي پژوهشي موجود و مباني نظري موضوع، يازده بعد يك دانشگاه پژوهشي شناسايي شد و براين اساس پرسشنامه اي 66 سؤالي طراحي و در معرض قضاوت مشاركت كنندگان پژوهش قرار گرفت. در گام بعدي جهت يافتن ساختار معني داري از تركيب مؤلفه ها و پاسخ ها، از روش تحليل عاملي از نوع تحليل مؤلفه هاي اصلي و ضرايب همبستگي مربوط به ماتريس مؤلفه ها استفاده شد. نتايج اين تحليل ها نشان داد كه فرايند مدلسازي دانشگاه پژوهشي بايد داراي 7 عامل اصلي باشد. پس از نام گذاري اين عوامل، برآوردها نشان مي دهند كه صلاحيت ها و ارتباطات بين المللي و بين فرهنگي، آزادي و مسئوليت علمي اجتماعي، توان خلق منابع و ثروت، تمركز بر بازتاب¬هاي ملي و فراملي، به روزسازي زيرساخت هاي علمي پژوهشي، تعهد به بهگزيني و آموزش و پژوهش بين رشته اي جمعاً حدود 50% از واريانس مشترك در ساخت دهي مدل يك دانشگاه پژوهشي را تبيين مي نمايند. درجه تناسب و هماهنگي اين مدل نيز با استفاده از نظرات 40 تن از متخصصان آموزش عالي كشور و بر اساس ضريب هماهنگي كندال برابر با 74/0 تعيين گرديد و براين اساس مدل نهايي دانشگاه پژوهشي طراحي گرديد.

Many universities and colleges are shifting their mission from teaching-oriented to research oriented. This research project was to describe the structure of these universities along with emphasizing their nature and implications by responding to the following questions:1. What are the main components of these universities?2. What is the appropriate model of a Research University for Iran? 3. What is the degree of appropriateness from the view points of higher education experts? On the basis of the factor analysis models, sample population for this study consisted 500 presidents, vice presidents, the head of departments and instructors of the universities in North of Iran. They were chosen from among 1836 individuals by random and categorical method. Through existing research universities, meta analysis, review of literature and identifying their overlapping 11 dimensions of research university were identified. A questionnaire with 66 items was designed. To find a meaningful combination of components and answers, factor analysis and correlation coefficient of components matrix were used. The findings showed that modeling process of Research University consisted 7 main factors. After naming these factors, the estimates showed that international and cross-cultural competencies and communications, freedom and socio-scientific responsibility, wealth creation, focusing on national and international buzz, renewing science and research infrastructures, selectivity and interdisciplinary teaching and research, in general explained 50% of shared variance of developing a model for research university. The degree of appropriateness and concordance of the model was confirmed by 40 higher education experts. Kendal correlation coefficient was 74% and modeling was done.