ارايه مدل مديريت آموزشگاهي مبتني بر فراشناخت براي مديران مدارس ابتدايي

ارايه مدل مديريت آموزشگاهي مبتني بر فراشناخت براي مديران مدارس ابتدايي

چكيده هدف پژوهش حاضر ارائه يك مدل مديريت مبتني بر فراشناخت براي مديران مدارس ابتدايي بود. جهت تحقق اين هدف، ابتدا با مطالعه ادبيات مربوطه، تعداد 89 مولفه استخراج و در قالب يك چارچوب اوليه ارائه گرديد. جهت تأييد چارچوب اوليه، پرسشنامه اي تنظيم و بعد از تأييد روايي و پايايي بين 40 نفر از صاحب نظران مديريت آموزشي توزيع شد و داده ها گردآوري گرديد. داده هاي گردآوري شده تجزيه و تحليل شد و چارچوب اوليه مشتمل بر سه بعد و شش مولفه اصلي تدوين شد جهت تعيين وضعيت موجود رفتارهاي مديران مدارس ابتدايي، پرسشنامه اي براساس چارچوب اوليه تدوين گرديد و پس از تأييد روايي (قضاوت خبرگان) و پايايي (آلفاي كرونباخ 92/0) در بين يك نمونه 314 نفري (تعيين شده از طريق فرمول حجم نمونه) از مديران مدارس ابتدايي شهر تهران اجرا شد. داده هاي جمع آوري شده با استفاده از شاخصهاي آمار توصيفي (ميانگين، انحراف معيار) و آمار استنباطي (آزمون t تك نمونه اي) از طريق نرم افزار spss تجزيه و تحليل شد. نتايج نشان داد ميانگين رفتارهاي فراشناختي مديران مدارس ابتدايي در حدّ متوسط است. تحليل عاملي و تحليل مسير نيز براي تدوين مدل نهايي مورد استفاده قرار گرفت و در نهايت مدلي مشتمل بر چهار بعد (پيش نگري، عملكرد، تعمق در خود، و خودكارآمدي) و شش مؤلفه اصلي (تجزيه و تحليل وظايف، خودانگيزشي و ايجاد اعتماد به نفس، خودكنترلي، خودمشاهده گري، خودقضاوتي، و خودواكنشي) حاصل شد كه توسط صاحبنظران نيز تأييد گرديد.

Abstract The aim of this study was to develop a meta-cognition based management model for primary schools. First, through reviewing related literature 89 components was extracted. To verify the initial components, a questionnaire was administered between 40 education experts. The analysis of the gathered data resulted in a framework composed of 3 dimensions (forethought, performance, and self-reflection), 6 major components (task analysis, self-motivation and building self- confidence, self-controlling, self-observation, self-judgment, and self-reaction), 19 sub-components (goal setting, strategic planning, self-efficacy evaluation, predicting expected performance, understanding the value of outcomes, following expected goals & outcomes, self-instruction, attention control in performance, applying mentality, time management, task strategies, welcoming othersʹ help, environment exploiting, internal supervision, recording events, self-evaluation, attributing a causal relations between outcomes and goals, self-adaptation, self-satisfaction) and 89 indicators. In order to evaluate principalsʹ performance, a questionnaire was developed based on the initial framework. It was administered to a sample consisted of 314 randomly selected principals of Tehran primary schools. The results of this study revealed that the principalsʹ meta-cognitive behaviors were moderate. Factor analysis and path analysis were also used to analyze the data and to develop the model. The ultimate model composed of 4 dimensions (forethought, performance, self-reflection, and self-efficacy) and 6 main components (task analysis, self-motivation and self- confidence, self-controlling, self-observation, self-judgment, and self-reaction) was developed and approved.