تاثير افزايش تعرفه‌هاي خدمات پزشكي و بيمارستاني بر شاخص قيمت بخش‌هاي اقتصادي با الگوي داده - ستانده (86-1385)

Effects of increasing hospital and medical services tariffs on price index in economical sectors by using Input-Output method (2007-2008)

زمينه: سطوح قيمت و تعرفه‌هاي خدمات پزشكي و بيمارستاني خارج از روال بازار تعيين مي‌شود. لذا، حصول اطمينان از برآورد يك قيمت متعادل و ضرورت شفاف سازي پيامد قيمت‌هاي تعيين شده، براي سياستگذاران اهميت فراوان دارد. هدف: مطالعه به منظور تعيين تأثير افزايش تعرفه‌هاي خدمات پزشكي و بيمارستاني بر شاخص قيمت بخش‌هاي اقتصادي با الگوي داده–ستانده انجام شد. مواد و روش¬ها: در اين مطالعه كاربردي، تمام بخش‌هاي اقتصادي كشور ايران بررسي شدند. جدول داده-ستانده سال 1380 مركز آمار ايران، به عنوان پايه آماري به كار رفت. طي سه سناريوي متفاوت اثر افزايش تعرفه¬هاي خدمات پزشكي و بيمارستاني به صورت خفيف (معادل مقدار تعرفه هاي مصوب)، متوسط (معادل نرخ تورم) و شديد (معادل نرخ هاي پيشنهادي نظام پزشكي) در سال 1386نسبت به1385 بر شاخص قيمت بخش‌هاي اقتصادي محاسبه شد. براي تحليل داده ها ازرويكرد طرف عرضه داده-ستانده در قالب دو مدل باز و بسته و همچنين نرم افزار excel استفاده شد. يافته¬ها: دامنه تغيير اثر افزايش تعرفه‌هاي خدمات پزشكي و بيمارستاني بر شاخص قيمت بخش‌هاي اقتصادي با اعمال سناريوهاي اول، دوم و سوم در قالب مدل باز، به ترتيب بين 00001/0 تا 81/13، 00001/0 تا 31/15 و 00003/0 تا 43/50 درصد بود. در قالب اين مدل بخش پزشكي و بيمارستاني و سپس بخش خدمات اجتماعي، بيش¬ترين حساسيت مثبت را نسبت به افزايش تعرفه ها داشتند، در حالي¬كه بخش كشاورزي كم¬ترين حساسيت مثبت را داشت. دامنه تغيير اثر افزايش تعرفه‌ها بر شاخص قيمت بخش‌هاي اقتصادي با اعمال سناريوهاي اول، دوم و سوم در قالب مدل بسته به ترتيب بين02/0 تا 46/12 ، 02/0 تا 01/14 و 06/0 تا 14/46 درصد تعيين شد. حساسيت بخش¬ها در قالب مدل بسته همانند مدل باز نبود. در مدل باز برخي از بخش¬ها متأثر از تغيير تعرفه¬ها نبودند و حساسيت صفر داشتند. نتيجه¬گيري: اثرات ناچيز تغيير تعرفه¬هاي خدمات پزشكي و بيمارستاني بر روي ساير بخش¬ها و نقش كم¬تر آن در دروني كردن فرآيند توليد و يكپارچگي اقتصاد نشان داد كه بخش¬هاي مذكور اساساً ماهيت مصرف نهايي دارند تا واسطه¬اي. بنابراين پيشنهاد مي¬شود تغييرات تعرفه¬هاي خدمات پزشكي و بيمارستاني بر اساس نرخ تورم محاسبه و اعمال شود.

Background: With respect to the fact that the levels of prices and tariffs are determined out of the market procedure, the method of determination and estimation of a balanced price and the necessity of a transparent follow-up on outcomes of increased prices is of vital importance for the politicians of this section. Objective: To determine the effects of increasing hospital and medical services tariffs on price index in other economical sectors. Methods: In this applicable study, the input-output table of the year 2001 of the Iran Statistics Centres was used as the statistical basis. Using three scenarios associated with increased tariffs marked as "weak" (approved tariff), "moderate" (based on inflation rate), and "strong" (proposed by the Medical Council), the effects of increased tariffs on price index in other economical sectors were evaluated. Two open & close supply approaches were used to analyze the inputs. Findings: The first, second, and third scenarios in open approach for increase in tariffs indicated a range of effects on price index in economical sectors calculated at 0.00001-13.81%, 0.00001-15.31%, and 0.00003-50.43%, respectively. In closed approach, the increase in tariffs in the first, second, and third scenario showed a range of effects on price index in economical sectors calculated at 0.02-12.46%, 0.02-. 14.01%, and 0.06-46.14%, respectively. Finally, the agricultural section demonstrated the least positive sensitivity and the hospital and medical section the most positive sensitivity to increase in tariffs. Conclusion: The findings of present study indicated that changes in medical and hospital services tariffs have little effects in other sections and a small role in production process and economic integration. These sections fundamentally have marginal consumption nature. The results of open and close approaches in different scenarios showed that the tariffs of medical and hospital sections must be increased according to the inflation rate.