مقايسه ‌ي منشور اخلاقي سه شركت داروسازي Merck، Roche و Novartis: مشتري مداري يا بيمار محوري؟

با لحاظ اين‌كه شركت هاي داروسازي دربرگيرنده‌ي عناصر متعدد دروني و بروني از جمله شركت هاي پخش، بيماران، پزشكان، كاركنان، سهام داران و ... هستند و با توجه به بروز تعارضات ملموس در اين زمينه، برخي از اين شركت ها، تدوين منشوراخلاقي (code of ethics) را به‌عنوان مزيتي استراتژيك محسوب مي كنند و معتقدند اين مهم نقش موثري در پيش برد اهداف سازماني-شان داشته است. اين مقاله به بررسي منشور اخلاقي سه شركت داروسازي Merck، Novartis و Roche مي پردازد و جايگاه ممتاز و متمايز حقوق بيمار را به‌عنوان اصل محوري در حل تعارضات اخلاقي بررسي مي كند. در مبحث وظيفه‌ي اخلاقي در قبال سهام داران، هر سه شركت، ارزش هاي يكساني را برشمرده اند كه البته Merck تفصيل بيش‌تري داده است. در وجه وظيفه‌ي اخلاقي شركت در قبال گروه‌هاي هدف به‌نظر مي رسد تمايز ميان مشتري و مصرف كننده لحاظ شده باشد. در تعارض ميان منافع مشتري و مصرف كننده، شركت Merck و Roche تعاملات خود را با پزشكان، شركت هاي پخش، داروخانه ها و رقبا چنان سامان داده است كه هم مانع سهم‌خواري شود و هم به نفع بيماران باشد. دغدغه‌ي Novartis نسبت به هداياي تقديمي به مشتريان از Merck و Roche كم‌تر است. در وجه وظيفه‌ي اخلاقي شركت در قبال جامعه و محيط زيست، منشور اخلاقيMerck ويژگي هاي ممتاز و متمايزي دارد و تعامل روزانه با گروه هاي بيماران را جزو وظايف خود مي داند. Roche نيز از محيط دروني خود خواسته است تا مواردي را كه نياز به حمايت انساني دارند به اين شركت اطلاع دهند. به‌نظر مي رسد هر سه منشور اخلاقي تعارضات پيش آمده را چنان حل مي كنند كه درنهايت حقوق بيمار به‌عنوان مصرف كننده‌ي شركت هاي دارويي در اولويت قرار مي گيرد و مشتري محوري كه در اين‌جا به معناي پزشك محوري، داروخانه محوري و پخش محوري است، اولويت بعدي است.