كرامت انساني؛ لغزش‌ها

كرامت انساني از برجسته ترين موضوع‌هاي بررسي شده در همه‌ي زير گروه‌هاي علوم انساني است. همه‌گير بودن و گستردگي جستارها در اين‌باره، آن را مساله‌اي سهل و ممتنع نموده است. به رغم كشش فراوان انديشمندان به آن، كم‌تر به‌درستي بدان پرداخته شده و گرفتاري‌هاي فراواني در پژوهش‌هاي آن ديده مي‌شود. شايد نتايج گوناگون و گاه متناقض در اين‌باره، دستاورد نبود يك شيوه‌ي همه‌پذير در پژوهش كرامت باشد. بيش‌تر پژوهشگران تلاش نموده‌اند تا باورها يا دريافت‌هاي خود در اين‌باره را سامانمند سازند؛ ولي كم‌تر كوشيده شده است تا بنيادهاي فكري و دغدغه‌هاي انديشمندان ديگر واكاوي و برآورده گرديده؛ يا به پاسخي اقناعي و خردپذير در آن زمينه دست يابند. با نگاه به برجستگي اين جستار و جايگاه زيرساختي آن در ديگر تصميم‌سازي‌ها، اين نگاره تلاش بر آن دارد تا برخلاف رايج، گامي پس نهد و پژوهشگران را پيش از پرداختن به اين موضوع و با چشم‌پوشي از رسيدن به هر نتيجه، به نكاتي چند در راهبرد جست‌وجو و لغزشگاه‌ها و لغزش‌ها در پژوهش آن يادآوري نمايد. از برترين اين نكته‌ها مي‌توان به ضرورت پرداختن به موضوع با برهان‌هاي عقلي پيش ديني و دوري از برداشت‌هاي احساس محور، ضرورت رسيدن به يك باور جهان شمول، دقت در تعاريف كرامت و به‌ويژه انسان و سستي‌هاي آن‌ها، دستاوري گونه‌ي بودن كرامت و ملاك آن و تمايز جايگاه بود و نمود در تعيين مصاديق نام برد.