ارزيابي پارامترهاي ژنتيكي و تركيب‌‌پذيري عمومي ژنوتيپ‌‌هاي فسكيوي بلند

با توجه به اهميت ارزيابي قدرت تركيب پذيري عمومي قبل از تهيه واريته‌‌هاي ساختگي در گياهان علوفه اي، تعداد 50 ژنوتيپ فسكيوي بلند در سال 1385 در يك خزانه پلي‌‌كراس كشت گرديد. 50 ژنوتيپ پلي‌‌كراس حاصل جهت انتخاب والدين مناسب براي توليد واريته ساختگي در سال 1386 در يك مزرعه نتاج پلي‌‌كراس در قالب طرح بلوك‌‌هاي كامل تصادفي در 3 تكرار ارزيابي گرديدند. صفات مختلفي در دو چين مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس داده‌‌ها نشان داد كه بين ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه براي بيشتر صفات تفاوت بسيار معني‌داري وجود داشت. عملكرد علوفه تر و خشك و مقاومت به زنگ در دو چين و تعداد ساقه داراي بيشترين ضريب تغييرات و طول خوشه، ارتفاع بوته و قطر يقه در دو چين داراي كمترين ضريب تغييرات بودند. توارث پذيري عمومي صفات تعداد ساقه، طول خوشه، ارتفاع بوته، عملكرد علوفه‌تر و خشك چين اول و دوم نسبتاً خوب بود. پيشرفت ژنتيكي براي تعداد ساقه و عملكرد علوفه‌تر و خشك چين اول و دوم خوب بود. براساس نتايج حاصل از تجزيه خوشه‌‌اي قدرت تركيب‌‌پذيري عمومي صفات مورد مطالعه، ژنوتيپ‌‌هاي فسكيوي بلند در 4 گروه قرار گرفتند. در تجزيه به مولفه‌‌هاي اصلي آثار GCA، سه مولفه اول در مجموع 80/78 درصد از كل تنوع را توجيه نمودند. با توجه به اينكه مولفه اول بيشترين نسبت واريانس توجيه شده را به خود اختصاص داده، بنابراين مهمترين صفت براي ارزيابي قدرت تركيب‌پذيري عمومي‌ ژنوتيپ‌ها و در نهايت انتخاب برترين‌ها براي توليد رقم ساختگي، عملكرد علوفه‌تر و خشك، قطر يقه و تعداد ساقه مي‌باشد. از نظر قدرت تركيب‌‌پذيري عمومي، 9 ژنوتيپ براي صفت عملكرد تر و عملكرد خشك، 10 ژنوتيپ براي قطر يقه، 5 ژنوتيپ براي ارتفاع و 5 ژنوتيپ براي طول خوشه داراي بالاترين ارزش بودند. بنابراين ژنوتيپ‌‌هاي برتر در مورد مجموعه اين متغيرها را مي‌‌توان به‌عنوان والدين در توليد واريته‌‌هاي ساختگي به‌كار برد.

Objectives of the study were to assess general combining ability on fifty genotypes of tall fescue. During 2006, the genotypes were sown in the nursery polycross. Polycross seeds were sown based ob a randomized complete block design with 3 replications to evaluate general combining ability of several traits in tall fescue during 2007. Analysis of variance showed significant differences among the genotypes for most of the studied traits. The highest coefficients of variation were obtained for forage dry yield, forage fresh yield, number of stems and rust resistance. Least coefficients of variation were obtained for crown diameter per plant, plant height and peduncle length. Broad-sense heritability was very high for forage dry yield, forage fresh yield, number of stems, crown diameter per plant and plant height. Genetic advance was optimistic for dry yield, forage fresh yield and number of stems. Cluster analysis classified the genotypes into three groupes. Using principal components analysis, the first three components determined 78/80% of the total variance. GCA for trait forage dry yield, forage fresh yield, number of stems, crown diameter per plant were the most important traits in the first component. The highest values were observed for GCA on 9 genotypes for forage dry yield and forage fresh yield, 10 genotypes for crown diameter per plant, 5 genotypes for plant height and 5 genotypes for peduncle length. Thus, selecting genotypes for the characters must be effective in achieving suitable parent for producing synthetic variety.