بررسي عوامل موثر بر ساخت لعاب زرين‌فام با تكيه بر دما و ضخامت لايه مينايي

Prepration of Zarrin Faam Glaze (luster Glaze) and Study of Effective Factors on Creation of Enamel Layer with Emphasize on Influence of Temperature and Thickness

ساخت لعاب‌هاي زرين فام در ايران از قرن چهارده ميلادي به بوته فراموشي سپرده شده است ولي عده كثيري از هنرمندان معاصر علاقمند به احياي اين هنر مي‌باشند. در اين پژوهش توجه خاص به عوامل موثر بر ساخت لعاب زرين فام شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه تركيب، دما، شدت و گستره زمان احياي و ضخامت لايه خام اعمالي از موثرترين عوامل در تشكيل پديده زرين فام مي‌باشند. سنجش دماي تجزيه مواد اوليه به كمك DTA/TG محدوده مناسب دمايي 600-500 درجه سانتي‌گراد را براي پخت لايه زرين‌فام تاييد مي‌كند. در اين تحقيق از لعاب كاشي صنعتي به عنوان پايه و از چوب گردو براي ايجاد احيا هنگام پخت استفاده شد. تحقيقات نشان داد كه براي رسيدن به لايه زرين‌فام پخته مطلوب ضخامت لايه خام نقش مهمي را ايفا مي‌كند كه بسته به نوع و تركيب مينا متغير است.تشخيص داده شد كه از بين ميناهاي M1، M2 و M3 بررسي شده،M1 و M2 مناسب‌ترند وتوسط آن‌ها زرين‌فام طلايي قزح‌سان و زرين‌فام طلايي يك دست حاصل مي‌شود.

Produce of Persian luster ware is doing inactive since about 14. centuiy. Many of contemporary ceramists are interested to alive the forgotten fantastic and beautiful Iranian art. This research studies different factors, which have influence of successful processing luster enamel such as temperature, thickness of unburned layer and intensity and term of reduction. The differential thermal analyses (DTA) and thermo gravimetry (TG) diagrams of raw materials shows that the best range of reduction temperature should be 500-600°C. Industrial opaque glaze is a suitable basic glaze for luster enamel and wood of walnut can be a helpful reduction agent to produce an acceptable luster enamel. Thickness of unfired luster layer was a important factor to realize the effect and shining of luster by different enamel composition. Between three composition (Mh M2 and M3) the best results belong to M} and M2, which could create golden and iridescent luster. J. Color Sci. Tech. 5(2011), 55-42© Institute for Color Science and Technology.