بررسي نكاح معاطاتي از نظر فقه و حقوق موضوعه

بررسي نكاح معاطاتي از نظر فقه و حقوق موضوعه

در ميان برخي افراد جامعه، مخصوصاً جوانان اين پرسش وجود دارد كه چه نيازي به انشاي صيغه عقد وجود دارد؟ آيا رضايت طرفين براي نكاح كافي نيست؟ آيا جايگزيني براي صيغه عقد وجود دارد؟ هدف از تحقيق، بررسي نكاح معاطاتي از ديدگاه فقه وحقوق اسلامي است كه با روش كتابخانه اي انجام گرفته است. نكاح معاطاتي در فقه و حقوق به معاني مختلفي آمده است. يكي از معاني رايج معاطات، عدم اجراي صيغه ايجاب و قبول درعقد نكاح مي باشد. برخي بنابه دلايلي،مانند كليّت آيات مربوط به عقود و برخي روايات و همچنين باتوجه به صحت معاطات در معاملات، معتقد به صحت نكاح معاطاتي شده اند. امّا از نظر مشهور فقهاي شيعه و سني ايجاب و قبول درعقد نكاح بايد لفظي باشد. مهمترين دليل بر بطلان نكاح معاطاتي اجماع و لزوم رعايت جانب احتياط مي باشد و دلايلي نيز از آيات و روايات وسيره و سنت بر آن اقامه شده كه دلالت برخي از آنها خالي از اشكال نيست و قانون مدني ماده 1062 نيز به تبعيت از فقهاي شيعه، لفظي بودن ايجاب و قبول را پذيرفته است. ولي براي ايجاب وقبول صيغه خاص و يا لغت و لفظ ويژه اي ملحوظ ندانسته بلكه هرلغت (زبان) و هرنوع صيغه اي را كه دلالت صريح بر قصد ازدواج داشته باشد كافي دانسته است و همچنين مستفاد از ادلّه جواز نوشته دربيان اراده نكاح مي باشد. اين نوشتار به بررسي مفهوم معاطات، سير تاريخي و استدلال موافقان و مخالفان، ارزيابي ادلّه موافقان و مخالفان نكاح معاطاتي و نقش موضوعي يا طريقي الفاظ درعقد نكاح مي پردازد و همچنين به اين سوالات كه آيا عقد نكاح را مي توان بدون اجراي صيغه ايجاب و قبول انشاي نمود؟ آيا جايگزيني براي صيغه عقد وجود دارد يانه؟ پاسخ مي دهد