تحليل نقش دولت از ساخت مساكن روستايي در برنامه‌هاي توسعه (مطالعه‌ي موردي: برنامه‌ي چهارم توسعه كشور)

تحليل نقش دولت از ساخت مساكن روستايي در برنامه‌هاي توسعه (مطالعه‌ي موردي: برنامه‌ي چهارم توسعه كشور)

مسكن روستايي سهم مهمي در ارتقاي امنيت انساني و عدالت اجتماعي دارد. از طرفي مسكن و سكونتگاه‌هاي انساني در روستاهاي كشور محل توليد نيز محسوب شده و عمده توليدات روستايي از جمله صنايع دستي و انبار محصولات كشاورزي را بر عهده دارد. امروزه كاركرد مسكن روستايي همچنان بسيار فراتر از كاركرد مسكن در نواحي شهري است. بنابراين رسيدگي به وضعيت مسكن روستايي جز يكي از برنامه‌هاي اساسي توسعه روستايي در اكثر كشورها بويژه كشورهاي در حال توسعه مي‌باشد. با عنايت به اهميت مسكن روستايي و نقش آفريني كه دولت مي‌تواند در زمينه مسكن روستايي داشته باشد، ضروري است كه عملكرد دولت در اين زمينه مورد ارزيابي قرار گيرد تا با شناخت؛ وضع موجود، چالش‌ها و دشواري‌ها و نقاط قوت پيش رو، زمينه را براي بهبود مسكن روستايي و به تبع آن توسعه روستايي فراهم نمود. در اين مقاله سعي شده است تا سياست‌ها و برنامه‌هاي اجرا شده در طي دو برنامه سوم و چهارم مورد ارزيابي قرار گرفته و موانع پيش روي آنها شناسايي گردد. روش تحقيقي در اين مقاله توصيفي - تحليلي مي‌باشد؛ بررسي نتايج حاصله از ارزيابي به عمل آمده نشان مي‌دهد كه از سال 1379 به بعد دولت با تدوين طرح بهسازي و طرح جامع مسكن، رويكرد جديدي به موضوع ساماندهي مسكن روستايي داشته و با تخصيص اعتبار در بودجه سالانه، عملكرد مناسبي در ساخت مسكن روستايي داشته است، هر چند كه در طي برنامه سوم و چهارم بيشتر به كميت نسبت به كيفيت توجه شده است. از طرفي از اواخر برنامه چهارم، با تدوين استاندارد لازم فني گام مهمي در راستاي افزايش استحكام ساختمان‌هاي روستايي برداشته شده است اما به علت كمبود ناظر فني و پراكندگي روستاها، كمتر اين استانداردها به كار گرفته شده‌اند.

Housing today in our country has become strategic goods. In one hand settlements and rural habitats are productions units. Rural housing has an important contribution in promoting human security and social justice. On the other hand, being susceptible due to their lack of technical standards and exposure to natural hazards, the construction and retrofitting their degree is important. Today, rural housing continues to function far beyond the functions of housing in urban areas. Accordingly, the maturity and rural houses in addition to providing common functions can be necessary for rural development. Therefore, considering the status of rural housing is a major rural development programs, especially in developing countries. Functions predicted in the constitution for the government in providing adequate housing, and the need to make resistant residential units to natural disasters, develop rules, regulations and standards necessary to monitor the standards shall require that the government intervention in rural housing construction processes. Accordingly, in Iran and especially after the Islamic revolution this intervention is made with the aim of improving the quality of government and industry resistance. Considering the importance of rural housing and the role that government can play in this regard is essential. Governmentʹs actions in this field should be evaluated with the understanding; status quo, challenges, strengths and difficulties ahead, areas to improve rural housing and consequently the provision of rural development. This article is trying to policies and programs review during the third and fourth plans and identifying their obstacles. Descriptive research method in this article is analytical; review results of the assessment made that in the year 2000 after the government developped comprehensive sanitation and housing projects, new approaches in rehabilitation rural of housing and credit allocation of annual budget, rural housing construction have been declared. However, during the third and fourth plans more quantity than quality has been recognized. On the other hand during the late fourth plan, the technical standards acquired an important step towards increasing strength of rural buildings, but due to the lack of technical supervisor and scattered villages, these standards are seldomly applied.