جدول زندگي شب‌پره‌ي برگ‌خوار فرفيون، Simyra dentinosa (Lepidoptera: Noctuidae)، در شرايط طبيعي اروميه

جدول زندگي شب‌پره‌ي برگ‌خوار فرفيون، Simyra dentinosa (Lepidoptera: Noctuidae)، در شرايط طبيعي اروميه

شب‌پره‌ي Simyra dentinosa Freyer يكي از عوامل بيوكنترل علف‌هاي هرز فرفيون در استان آذربايجان غربي مي‌باشد كه در اين مطالعه، عوامل اصلي ايجاد تلفات در مراحل نابالغ اين شب‌پره با استفاده از تشكيل جدول زندگي نيمه‌صحرايي افقي در سال‌هاي 1380 تا 1383 در شهرستان اروميه مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج حاصل از بررسي‌هاي سه‌ساله نشان داد كه پارازيتوييدهاي مرحله‌ي لاروي و عوامل متفرقه در مرحله‌ي شفيرگي بيشترين نقش را در كاهش جمعيت اين شب‌پره ايفا كردند. بيشترين مرگ و مير در مراحل مختلف رشدي اين شب‌پره در مرحله‌ي لاروي و بر اثر فعاليت پارازيتوييدهاي Cotesia spp. (Hym.: Braconidae)، Hyposoter didymator (Thunberg) (Hym.: Ichneumonidae)، Exorista larvarum (L.) (Dip.: Tachinidae) و نيز Pales pavida (Meigen) (Dip.: Tachinidae) رخ داد. نتايج به دست آمده نشان داد كه پارازيتوييدهاي Cotesia plutella (Kurdjumon)، H. didymator و C. plutella هر كدام به ترتيب با نابودي 11/8، 59/6 و 85/14 درصد از لاروهاي S. dentinosa بيشترين تاثير را بر جمعيت اين شب‌پره طي سال‌هاي 1381-1380، 1382-1381 و 1383-1382 داشتند. علاوه بر اين، مجموعه‌اي از ساير عوامل نيز نقش مهمي در كاهش جمعيت شفيره‌هاي اين شب‌پره ايفا كردند. نتايج حاصله مشخص كرد كه در سال‌هاي ذكر‌شده به ترتيب 07/12، 21/16 و 33/10% شفيره‌هاي اين شب‌پره توسط عوامل فوق از بين مي‌روند. نتايج بررسي‌هاي صورت گرفته همچنين نشان داد كه منحني بقاي اين شب‌پره در هر سه سال مورد مطالعه، از نوع دوم مي‌باشد. علاوه بر اين، نرخ خالص توليد مثل اين شب‌پره نيز طي سه سال بررسي متوالي به ترتيب معادل 04/105، 16/82 و 68/95 برآورد شد.

To detect the main mortality factors acting on the immature stages of Simyra dentinosa Freyer, a biocontrol agent of weedy spurges Euphorbia spp. in West Azerbaijan Province, multiple decrement life table was constructed. All field experiments were performed at Urmia in 2001-2004. The mortality factors in the population of S. dentinosa under semi-field conditions were assessed over its three generations. The analyses of the data obtained indicated that larval parasitoids and miscellaneous factors in pupal stage had the highest role in population reduction of the moth. The highest mortality was found in the larval stage and caused by parasitoids. The most common larval parasitoids observed were Cotesia spp. (Hym.: Braconidae), Hyposoter didymator (Thunberg) (Hym.: Ichneumonidae), Exorista larvarum (L.) (Dip.: Tachinidae) and also Pales pavida (Meigen) (Dip.: Tachinidae). Moreover, the dominant species of larval stage were Cotesia plutellae (Kurdjumon), H. didymator and C. plutellae during 2001-2002, 2002-2003 and 2003-2004, respectively. They parasitized 8.11, 6.59 and 14.85% of larvae during the mentioned years, correspondingly. Furthermore, the pupal stage had also significant mortality that was caused by a complex of miscellaneous mortality factors. The results showed that these factors annihilate 12.07, 16.21 and 10.33% of pupae during above mentioned years, respectively. The results also indicated that the survival curve of S. dentinosa were type II during its three generation. Furthermore, the net reproductive rate of this moth during three years of studies was 105.04, 82.16 and 95.68, respectively.