خلاقيت هاي طراحي اقليمي متناسب با جريان باد در بافت قديم بوشهر

خلاقيت هاي طراحي اقليمي متناسب با جريان باد در بافت قديم بوشهر

سلسله مراتب طراحي اقليمي در يك منطقه نقش زيادي در شرايط آسايش محيطي دارد. اين موضوع در مناطقي با اقليم خاص از اهميت بيشتري برخوردار است. در ميان عوامل اقليمي، جريان باد نقش بسيار مهمي در شكل‌دهي به فرم شهر دارد. جهت گيري خيابان، ارتفاع و تراكم ساختمان‌ها، پراكنش ساختمان‌هاي مرتفع و ... از جمله عناصر طرح شهري است كه بر الگوي جريان باد در فضاهاي شهري اثر مي گذارند. اگرچه موضوع تاثير متقابل طراحي شهري و جريان باد شهري از دهه 50 قرن بيستم مورد توجه ويژه متخصصين قرار گرفته، در ايران با وجود تجربه هاي غني در شهرهاي تاريخي، اين موضوع به خوبي مورد كاوش قرار نگرفته است. شهر بوشهر در كرانه شمالي خليج فارس يكي از شهرهاي اقليم گرم و مرطوب است كه كليت بافت و فضاهاي شهري آن متناسب با شرايط اقليمي شكل گرفته است به گونه‌اي كه خلاقيت هاي منحصر به فردي در طراحي اقليمي، از بافت تا بناي معماري را مي توان در آن مشاهده كرد كه سيماي شهري متمايز و هويت‌بخش بوشهر قديم را ايجاد كرده است. اين مقاله با روش تحقيق توصيفي- تحليلي، مبتني بر اصول موضوعه طراحي اقليمي و با تكيه بر گردآوري اطلاعات به روش كتابخانه‌اي و ميداني به دنبال آشكار‌كردن خلاقيت هاي طراحي اقليمي متناسب با جريان باد در بافت قديم بوشهر است. مجموع تحليل ها و بررسي ها حكايت از آن دارد كه فضاهاي شهري بوشهر در سلسله مراتبي از طراحي اقليمي متناسب با جريان بادهاي محلي شكل گرفته‌است. طراحي اقليمي متناسب با جريان باد در بافت قديم بوشهر، در ويژگي هايي همچون مكان يابي و تنظيم طبقات ارتفاعي بافت، شكل ميادين و معابر شهري، جهت گيري معابر و مقطع عرضي معابر در جهت كوران بيشتر، شكل فضاي معماري و جزيياتي همچون شناشير، طارمه، بون و ... تبلور پيدا مي‌كند.

The way of climatic design has an important role in environmental comfort. This is more important in cities with specific climate. Through climatic factors the wind flow has a main effect on form of city. Street direction, buildings height and density, distribution of high buildings, etc are elements of urban plan that effect on wind flow style in urban public spaces. Despite the interaction of urban design and urban wind flow has been concentrated by experts from 1950 onwards, there are not sufficient researches about this subject in Iran. There is a rich treasure of climatic design in old cities of Iran. Bushehr, being located in northern side of Persian Gulf, has settled in hot humid region since four hundred years ago. Urban spaces of Bushehr have formed based on the climate position. We can see climatic design initiatives from whole city to buildings. This article according to descriptive analytical method and data collection with field survey pursuits climatic design initiatives according to wind flow in old Bushehr. Results show that urban spaces of Bushehr have formed in a hierarchy of climatic design according to regional wind. We can see this initiative hierarchy in site selection of city, distributing density in city, the specific form of plazas and streets, streets direction, streets profile, building elevation, urban spaces skylines, the form of architectural spaces and some specific architectural elements like Shenashir, Tarmeh, Boon.