واكنش خصوصيات رشدي و عملكرد گندم ( Triticum aestivum L) به كاربرد همزمان كود دامي، گونه هاي تريكودرما ( Trichoderma spp) و سودوموناس ( Psudomunas spp )

به منظور بررسي اثرات كاربرد توام كود دامي، گونه هاي مفيد تريكودرما و باكتري سودوموناس بر خصوصيات سبز شدن، رشد و عملكرد گندم (Triticum aestivum L) (رقم دريا) آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار به صورت گلداني اجرا گرديد. تيمارها شامل كود دامي (گاوي) در سه سطح (10، 20 و 30 تن در هكتار)، سه گونه تريكودرما (T. viridae, T. harzianum, Trichoderma hamatum) و كاربرد و يا عدم كاربرد باكتري سودوموناس (Psudomunas spp) بود. نتايج نشان داد كه تيمارهاي شاهد و 10 تن در هكتار كود دامي اثر معني داري بر درصد سبز شدن و سرعت ظهور نهايي گياهچه در مقايسه با سطوح 20 و 30 تن در هكتار داشتند. در اين آزمايش حداكثر عملكرد دانه در سطح 20 تن در هكتار كود گاوي تلقيح شده با T. viridae وT. harzianum مشاهده شد. سطوح 10 و 20 تن در هكتار كود دامي به ترتيب موجب افزايش 72/39 و 47/19 درصدي شاخص برداشت و بيوماس گياه در مقايسه با تيمار شاهد (بدون مصرف كود) شدند. قارچ T. viridae نيز بيوماس گياه را نسبت به T. harzianum به طور معني داري (60/3 درصد) افزايش داد. قارچ T. harzianum موجب افزايش شاخص برداشت در مقايسه با T. viridae و T. hamatum گرديد. همچنين كاربرد باكتري سودوموناس موجب افزايش بيوماس و شاخص برداشت نسبت به تيمار عدم كاربرد گرديد. نتايج نشان داد كه به موازات افزايش كود دامي، تعداد كلني هر سه گونه تريكودرما در خاك اطراف ريشه به طور معني داري افزايش يافت. حداكثر جمعيت ميكروبي خاك در سطح 30 تن در هكتار كود دامي تلقيح شده با T. harzianum به ميزان 8 -10×68/74 اسپور در ميلي گرم وزن خشك خاك مشاهده شد.

In order to investigate the effects of cattle manure, benefit fungi of Trichoderma species and Psudomunas spp. bacteria on seedling emergence parameters, growth and yield of wheat (Triticum aestivum L.) a pot experiment was carried out in factorial (23) arrangement based on a randomized complete design with three replications. The treatments were three levels of cattle manure (10, 20 and 30 t.ha-1), three Trichoderma species (T. viridae, T. harzianum, T. hamatum) and either application or non- application of Psudomunas bacteria. Analysis of data showed that control plants and 10 t.ha-1 cattle manure treatments had significantly effect on emergence percentage and field emergence rate compared to 20 and 30 t.ha-1 cattle manure. In the current experiment, the maximum grain yield was observed in 20 t.ha-1 inoculated with both T. viridae and T. harzianum. Application of 10 and 20 t.ha-1cattle manure markedly increased harvest index and biomass by 39.72 and 19.47%, respectively compared to control treatment (no manure application). Also, T. viridae fugues improved plant biomass compared to T. harzianum. The fungus of T. harzianum enhanced harvest index rather than T. viridae and T. hamatum. Application of Psudomunas bacteria significantly increased plant biomass and harvest index compared to pots without bacteria application. Results showed that colony counts of three Trichoderma species in the soil rhizosphere enhanced when rates of cattle manure application increased. The most of soil microbial population was observed in 30 t.ha-1 level of cattle manure inoculated with T. harzianum (74.68 × 108cfu mg-1 dry soil