اثر تنش آبي بر عملكرد دانه، اجزاي عملكرد و كيفيت كلزاي پاييزه (Brasica napus L.) رقم ليكورد

اثر تنش آبي بر عملكرد دانه، اجزاي عملكرد و كيفيت كلزاي پاييزه (Brasica napus L.) رقم ليكورد

كشت كلزا در ايران بخصوص در مناطق نيمه خشك كشور كه از نظر منابع آب داراي محدوديت زيادي مي‌باشد، در سال‌هاي اخير مورد توجه قرار گرفته است. بديهي است كه در اين مناطق تكميل اطلاعات جهت پيش بيني اثر كمبود آب در مراحل مختلف رشد گياه بر عملكرد و كيفيت كلزا داراي اهميت زيادي مي باشد. پژوهش حاضر به منظور بررسي اثر تنش رطوبتي بر عملكرد و اجزاي عملكرد گياه كلزا، در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه شيراز در طي سال هاي زراعي 84-1383 و 85-84 انجام گرفت. آزمايش روي رقم ليكورد (پاييزه) در قالب طرح بلوك‌هاي تصادفي انجام شد. تيمارهاي آزمايشي عبارت بودند از: آبياري در كل دوره رشد (شاهد)، تنش آبي در مرحله رشد رويشي مجدد در بهار، تنش آبي در مرحله گلدهي و تشكيل خورجين، تنش آبي در مرحله رسيدن دانه و ديم با آبياري تكميلي در ابتداي دوره رشد در زمان جوانه زني تا زمان استقرار گياه. نتايج آزمايش نشان داد كه تيمار ديم با آبياري تكميلي در ابتداي دوره رشد، كمترين و تيمار شاهد بيشترين ميزان عملكرد دانه (به ترتيب 980 و 3560 كيلوگرم در هكتار) و روغن (به ترتيب 250 و 1280 كيلوگرم در هكتار) را داشتند. تنش آبي با ميزان پروتئين دانه رابطه معكوس نشان داد. تيمار شاهد و تيمار تنش در مرحله گلدهي و تشكيل خورجين بيشترين (63/0 كيلوگرم بر متر مكعب) و تيمار ديم كمترين (36/0 كيلوگرم بر متر مكعب) شاخص بهره‌وري آب آبياري را دارا بودند. بر اساس نتايج اين آزمايش در شرايط كمبود آب، مناسب ترين زمان براي اجراي كم آبياري از نظر مقدار مصرف آب و عملكرد دانه و روغن، دوره رشد رويشي مجدد در بهار و حساس‌ترين مرحله دوره پر شدن و رسيدگي دانه كلزا مي‌باشد.