بررسي مباني فقهي حفاظت از محيط زيست

A Study of the Jurisprudential Basics of Preserving Environment

محيط زيست موهبتي است خدايي كه استفاده‌ي مفيد از آن و حفاظت و سالم نگاه داشتن آن مي تواند تاثيرات بسيار مثبتي در زندگي انسان داشته باشد. بر اساس اصولي مانند اصاله الجواز و اصاله الاباحه استفاده از محيط زيست اجازه داده شده و از آنجا كه استفاده مفيد از آن باعث ايجاد نشاط و طراوت روحي و جسمي و انجام بهتر وظايف ديني، شغلي و اجتماعي مي‌شود؛ اين نوع استفاده، برتري دارد و در صورتي كه استفاده از محيط زيست باعث حفظ يا بازيافت سلامتي شود؛ مي‌توان حكم مستحب يا حتي وجوب جهت استفاده از محيط زيست را اثبات كرد. راه‌كار عملي اسلام را در حفاظت از محيط زيست، مي‌توان در بخش احياي موات يافت كه در آن اسلام آن‌چنان به احيا و زنده كردن محيط زيست اهميت داده كه حتي براي احياكننده امتياز مالكيت را به رسميت شماخته است. تخريب يا اتلاف يا آلوده سازي محيط زيست بنا به ادله‌ي فقهي زيادي همچون آيه‌هاي قرآن، روايت‌ها، قاعده‌ي اتلاف، قاعده‌ي لاضرر، دليل عقل، سيره‌ي عقلا و ... منفي بوده و انسان موظف به حفظ محيط زيست و تامين سلامت آن است. در اين مقاله به بررسي فقهي حفاظت از محيط زيست از زواياي اشاره شده، پرداخته مي‌شود.

Environment is a God-given gift which has many positive effects in manʹs life, if used beneficially and protected carefully.Under certain principles,it si permitted to make good use ofit which can create fresh,delightful surroundings necessary for spirit and substance while affecting better religious obligations performances and professional functions. This great benefit from environment is superior in such a way that if it is used to enjoy better and obtain recovery and health,it can be considered necessary and permissible to protect it. Islam has considered it important to cultivate barren and arid lands and to revive environment and even has granted the advantage of ownership to those who bring the land under cultivation. Therefore,man is obliged to try to preserve nature and lifde environment and secure its health. This paper seeks to study jurisprudential protection of environment according to the above-mentioned discussion.