مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تعيين آستانه تحمل به شوري در دو رقم كلزا (Brassica napus L.)

چكيده فارسي :

اين آزمايش به منظور تعيين آستانه خسارت شوري بر كيفيت و كميت محصول دو رقم تجاري كلزا (طلايه و استقلال) در شرايط نيمه كنترل شده مزرعه اي در استان گلستان به اجرا گذاشته شد. آزمايش در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در محيط هايي با شوري آب آبياري در شش سطح (6، 8، 10، 12، 14 دسي زيمنس بر متر) و آب شهر به عنوان شاهد به مدت دو سال زراعي (78-1377) انجام شد. نتايج آزمايش نشان داد كه شوري موجب كاهش معنيدار عملكرد و شاخص برداشت ارقام كلزا در هر دو سال گرديد. در هردو سال اگرچه رقم استقلال در همه تيمارها بطور معنيداري از عملكرد و شاخص برداشت بالاتري برخوردار بود، ولي درصد كاهش عملكرد آن در تيمارهاي شوري بيش از رقم طلايه بوده است. تيمارهاي شوري موجب كاهش معني دار تعداد شاخه زايا، اجزاي عملكرد، محتواي نسبي آب برگ، پايداري غشاي، نسبت پتاسيم به سديم و افزايش معني دار ميزان كلر و سديم برگ گرديد. شوري بر ميزان پتاسيم بخش هوايي گياه اثري نداشت و بنظر ميرسد كه ضديتي براي جذب سديم و پتاسيم در كلزا وجود ندارد. نتايج اين آزمايش، بين ميزان تحمل نسبي ارقام كلزا به شوري با نسبت پتاسيم به سديم در برگ همبستگي مثبت و معنيدار و با ميزان سديم برگ همبستگي منفي و معنيداري را نشان داد. بر اساس ميزان عملكرد ارقام كلزادر دو سال آزمايش، آستانه كاهش عملكرد در دو رقم طلايه و استقلال 8/4 دسي زيمنس بر متر با شيب كاهش عملكرد بترتيب 8/8 و 4/10 درصد بدست آمد. براساس نتايج بدست آمده، اين دو رقم كلزا در تقسيم بندي ماس و هوفمان در گروه گياهان نسبتاً متحمل به شوري قرار مي گيرند.