پيشگيري از تشديد بزه‌ديدگي در فرآيند دادرسي

پيشگيري از تشديد بزه‌ديدگي در فرآيند دادرسي

در فرآيند دادرسي كيفري كه شبكه وسيعي از اقداماتِ كارگزارانِ دستگاهِ عدالتِ كيفري را سامان مي‌دهد، تحقق عيني دادرسي منصفانه امري ضروري است. دادرسي منصفانه در كاركردي دو سويه وسيله‌اي اساسي براي تحقق پيشگيري از تكرار جرم مجرمان و تشديد بزه‌ديدگي اشخاص بزه‌ديده در فرآيند دادرسي محسوب مي‌شود. در حوزه پيشگيري از تشديد بزه‌ديدگي، ابزارهاي كا‌ر‌آمد ناظر به رعايت حقوق كامل بزه‌ديده در فرآيند دادرسي از مرحله كشف جرم تا اجراي كيفر بر مجرمان و جبران صدمات و لطمات ناشي از جرم مي‌باشد. در صورتي‌كه نظام تقنيني دادرسي و يا عملكرد كارگزاران عدالت كيفري اعم از مقامات پليسي و قضايي و يا هر دو عامل مطابق اصول دادرسي منصفانه و دكترين بزه‌ديده‌شناسي حمايتي نباشد، در امر مهم پيشگيري از تشديد بزه‌ديدگي در فرآيند دادرسي توفيقي حاصل نخواهد شد. از ملاحظه قوانين دادرسي كيفري فعلي ايران معلوم مي‌شود كه به علت كاستي‌هاي موجود، نظام تقنيني به نحو اتم و اكمل نمي تواند موجب پيشگيري از تشديد بزه‌ديدگي گردد. لايحه آيين دادرسي كيفري كه هم‌اكنون در كميسيون قضايي مجلس شوراي اسلامي در دست تصويب است، رويكردي جديد در تامين حقوق بزه‌ديده كه به پيشگيري از تشديد بزه‌ديدگي منتهي مي‌شود مطرح كرده است. ضعف اين لايحه در مقايسه با جبران خسارت متهمان و محكومان بي‌گناه كه در مفاد لايحه مقرر شده است، عدم پيش‌بيني جبران خسارات بزه‌ديده از طريق منابع دولتي در صورت نبود منابع كافي از ناحيه بزهكار است.

In criminal procedure process, which organize a wide net of behaviors of criminal justice system, to realize fair proceeding is necessary. Fair proceeding works as a means to prevent crime recidivism and also to prevent aggressive victimization in criminal proceeding. In the area of preventing aggressive victimization ,useful method are those which work with respect to victim’s right in criminal proceeding from detection of crime up to punishing criminals and making compensation for victim. If legislative system of proceeding or the acts of criminal justice practitioner including police and judicial authorities or both of them are not according to fair preceding principles and the doctrine of protective criminology, prevention of aggressive victimization will not result in success. A quick view to current Iranian criminal procedure law shows that there are some lakes in domestic legislative system which makes obstacles in the way of prevention of aggressive victimization. The bill for criminal procedure law which is under passing in judicial commission of Islamic parliament is a new idea to provide victim’s right and to prevent aggressive victimization. The blind spot of the bill is about making remedy for innocent accused and convicted ones, because it forgot to predict government financial source of compensation when the offender has not enough property.