تحليل منطقه اي رشد اقتصادي در ايران (با تاكيد بر رهيافت 3D)

Regional Analysis of Economic Growth in Iran A 3D Approach

رهيافت 3D كه در سال 2009 توسط بانك جهاني مطرح شد، اشاره به تاثير سه متغير چگالي، فاصله و ناهمگوني كه سه خصوصيت فضايي اثر گذار بر رشد اقتصادي مناطق هستند، دارد. چگالي به عنوان فشردگي جمعيت در هر واحد زمين تعريف شده است. فاصله اشاره به سهولت و سختي انتقال كالاها، خدمات، نيروي كار، سرمايه، اطلاعات و ايده بين مناطق دارد. ناهمگوني در بعد ملي شامل ناهمگوني مذهبي و قوميتي مي باشد. از آنجا كه يكي از محورهاي برنامه هاي توسعه اقتصادي در ايران، گرايش از برنامه ريزي بخشي به سمت برنامه-ريزي منطقه اي است، شناسايي عوامل موثر در رشد اقتصادي هر منطقه، يكي از مواردي است كه مي تواند به برنامه ريزان اقتصادي و منطقه اي در تنظيم برنامه هاي توسعه اقتصادي كمك كند. هدف اين مقاله، ارزيابي تاثير سه متغير چگالي جمعيت، فاصله و ناهمگوني جمعيت بر رشد اقتصادي استان هاي ايران مي باشد كه با استفاده از چارچوب يك مدل رشد درونزا، تاثير اين سه متغير بر رشد اقتصادي منطقه در 28 استان ايران طي سالهاي 84 - 1380 به روش داده هاي تابلويي برآورد شده است. نتايج حاصل از اين تحقيق، بيان كننده اثر مثبت چگالي جمعيت و اثر منفي فاصله اقتصادي، ناهمگوني مذهبي و پراكندگي قوميتي جمعيت بر رشد منطقه اي در ايران است.

This paper is aimed at analyzing population density, population division and economic distance on regional economic growth, using Panel Data models for 28 provinces of Iran over the period 2001-2006. The results show that religious and ethnic divisions and economic distance have negative effect and population density has positive effect on regional economic growth in Iran.