برآورد تابع تقاضاي بيمه درماني خصوصي در مناطق شهري ايران: تحليل توبيت

Estimating the Private Health Insurance Demand Function in Iranian urban Area: Tobit Analysis

هدف اين مقاله برآورد تابع تقاضاي بيمه درماني خصوصي در مناطق شهري ايران است. با‌‌توجه به وجود داده‌هاي سانسورشده، برآوردها در غالب الگوي توبيت صورت مي‌گيرد. براي ارزيابي شدت واريانس ناهمساني، الگوي تقاضا براساس رگرسيون¬هاي كوانتيلي (برآوردگر پاول) برآورد شده و تفاوت¬هاي موجود بين ضرايب به‌دست¬آمده براي كوانتيل¬هاي مختلف و ضرايب الگوي ساده استفاده مي‌شوند. همچنين مقايسه فواصل اطمينان به‌دست آمده در روش بوت-استراپ با فواصل اطمينان برآورد توبيت نشان از اثر قابل اغماض واريانس ¬ناهمساني دارد. كشش درآمدي تقاضا براي بيمه درماني خصوصي مثبت است. مصرف¬كنندگان، بيمه¬هاي درماني – اجتماعي را جايگزين بيمه‌هاي درماني– خصوصي مي‌پندارند. تقاضاي خانوار براي بيمه درماني خصوصي تابعي مقعر از سن سرپرست خانوار بوده و با فرض ثبات ساير شرايط، در سطح 55 سال به حداكثر مي‌رسد. وضعيت مشابهي در مورد رابطه سطح تحصيلات سرپرست خانوار با تقاضا وجود داشته و سطح كارشناسي ارشد به حداكثر‌شدن تقاضاي بيمه خصوصي مي¬انجامد. ثروت داراي اثري مثبت بر تقاضاي بيمه¬هاي درماني خصوصي است. نتايج برآوردها نشان مي‌دهد، ميزان تقاضا براي بيمه درماني خصوصي براساس پيش‌بيني خانوارها از هزينه¬هاي درماني شكل مي‌گيرد. از ديگر نتايج بيشتربودن تقاضا در خانوارهاي داراي سرپرست بازنشسته، به‌رغم بهره¬مندي آنان از بيمه¬هاي درماني عمومي است كه مي‌تواند نشاني از برتري كيفت خدمات بيمه درماني خصوصي در قياس با همتاي عمومي آن باشد.

This paper is about to estimate the health insurance demand function in the Iranian urban area. Considering to the censored data used in this study, in the outset, a simple Tobit model has been used to avoid the censoring bias. One of the main weaknesses of the Tobit analysis appears in presence of heteroskedasticity. To measure this weaknessʹ significance, the demand model has also been estimated using quantile regressions, namely Powellʹs estimators, and coefficients at different quantiles has been compared with those form the simple Tobit estimate. Besides, the comparisons between coefficients confidence intervals generated using the Boot-strap method for relevant quantils and simple Tobit modelʹs confidence intervals do not imply a serious heteroskedasticity problem. According to estimation results, the income elasticity of private health insurance demand is positive, characterizing it as a normal service. Controlling for other factors, consumers evaluate private health insurance a substitution for its public counterpart and householdʹs demand for this service is a concave function of household headʹs age so that the demand is maximized at 55 years old. A similar story applies to the relationship between the demand for private health insurance and household headʹs education level such that earning a masterʹs degree maximizes the demand. The wealth level, measured by some proxies in this study, carries a significant positive effect on the demand. Estimations also imply that households set their private health insurance demand based on expected medical costs. One of the interesting results, which can derive other researches in this area, is the fact that households with retired heads significantly demand more private health insurance than others.