واسنجي نسخ مختلف رابطه جهاني فرسايش خاك در حوزه آبخيز چهل گزي كردستان

عدم وجود و يا كمبود بسيار زياد آمار و اطلاعات در زمينه فرسايش خاك و توليد رسوب در بسياري از حوزه هاي آبخيز كشور، كاربرد روش هاي تجربي مناسب را براي برآورد شدت فرسايش خاك و رسوب زايي الزامي مي نمايد. در اين تحقيق، واسنجي نسخ مختلف رابطه جهاني هدررفت خاك شامل EUSLE، USLE-M، AOF، MUSLE، MUSLT و TAM در حوزه آبخيز چهل گزي سد قشلاق استان كردستان در مقياس رگبار پس از ارزيابي عملكرد آنها مد نظر قرار گرفت. براي اين منظور كليه متغيرهاي مورد نياز و ورودي مدل هاي مذكور براي حوزه چهل گزي محاسبه و به منظور اجراي مدل هاي آماري مورد استفاده قرار گرفت. نتايج به دست آمده از كاربرد هر يك از مدل ها با مقادير رسوب اندازه گيري شده 11 رگبار مقايسه و نهايتاً كارآيي مدل هاي مذكور در حوزه مورد بررسي ارزيابي شد. نتايج آزمون هاي بررسي همبستگي، واسنجي هاي انجام شده و همچنين t جفتي، ضمن تاييد ارتباط خوب برآوردهاي بسياري از مدل ها با يكديگر نمايانگر عدم توانايي كليه مدل هاي مذكور به جز مدل هاي واسنجي شده TAM و MUSLE-S در برآورد رسوب ناشي از رگبارها در حوزه مورد مقايسه بوده اند.

The application of suitable empirical models for estimation of soil erosion and sediment yield is essential owing to nonexistence or lack of associated data in many watersheds. In the present study, the calibration of different versions of universal soill loss equation Viz. EUSLE, USLE-M, AOF, MUSLE, MUSLT and TAM was considered in estimation of storm-wise sediment yield in Chehelgazi of Gheshlagh Dam Watershed in Kurdistan province. To conduct the study, the entire input data were collected for the Chehelgazi watershed in sanandaj Township. The models’ estimates were then compared with observed sediment data for 11 storm events. In contrary to high correlation coffeicenty among different models’ estimates, the inappliability of the study models except calibrated TAM and MUSLE-S was proved in estimation of measured sediment data with the help of correlation matrix and t-test analyses.