حسن تعبير در زبان وادبيات عربي شيوه ها و انگيزه ها

حسن تعبير در زبان وادبيات عربي شيوه ها و انگيزه ها

تابو ها مقولات و مفاهيمي است كه به واسطه حرمت عرفي يا اجتماعي و ديني از ذكر يا استفاده آن مي‌پرهيزند. اين حرمت و ناخوشايندي تابوها، انسان را به پردازش مفاهيم ناخوشايند، زشت، خشن و گستاخانه، در قالبي زيبا، خوشايند و پسنديده و دور از صراحت لهجه سوق داده است كه از اين شيوه معناپردازي به حسن تعبير ياد شده است. مقوله حسن تعبير از آغاز پژوهش هاي زباني و ادبي در كانون توجه علماي زبان و منتقدان مسلمان قرار گرفت، به گونه اي كه بيشتر آنان به معرفي و نام گذاري و تحليل شيوه‌ها و انگيزه ها و گستره معنايي اين رفتار زباني پرداختند. قدما در زمينه نام گذاري اين شيوه معناپردازي، گاه برابرنهادهايي به كاربرده اند، مانند "التلطُّف"، و گاه از شيوه هاي ساخت حسن تعبير، مانند " الكنايه" براي نام گذاري آن بهره جسته اند. حوزه معنايي حسن تعبير در زبان عربي، امور جنسي، رخدادها و پديده هاي ناگوار همچون مرگ، بيماري است. رعايت ادب و شرم، كاستن از بار منفي تعابير صريح و تلطيف آن، بدبيني و ترس، نزاكت مداري، تفنن و نوجويي و تكريم وبزرگداشت، مهم ترين انگيزه هاي اين رفتار زباني را سامان مي دهند. اين نوشتار، به جايگاه مقوله "حسن تعبير" در نقد ادبي، به بازشناسي اين رفتار زباني و انگيزه هاي كاربرد و شيوه هاي ساخت آن مي پردازد و به فراخور مقام از ديدگاه هاي قدما نيز بهره خواهد جست.

Taboo words are topics and concepts not used because of their common law or socio-religious unlawfulness. Such unlawfulness of the taboo words causes that people use these dirty, naughty, rude and unpleasant concepts in a good, friendly, kind, polite and far from any frankness mood. This kind of meaning assigning is referred to as euphemism. The euphemism category has been in the focal point of Muslim philologists and critics since the beginning of literary and linguistic researches, so that most of them began to introduce, name and analyze the methods, incentives and meaning scopes of this kind of linguistic behavior. To name this kind of meaning assigning, the ancients used propositions such as "al -talattof meaning stating something softly", or sometimes they made use of the methods for coining euphemism such as "al -kinayah meaning irony". In Arabic, the semantic areas for euphemism are sexuality, disasters and tragic events like death and illness. Furthermore, observing modesty and shame, reducing the negative meaning loads of frank phrases and softening them, fear and pessimism, courtesy, amusement and innovation and respect all are the main reasons for using euphemism. This article aims to review the position of "euphemism" in literary criticism, the use of this linguistic behavior and the ways of coining it. Depending on the situation, the authors will put forward the ancientsʹ viewpoints