مقايسه اثر اسانس آويشن كوهي (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) و پونه (Mentha longifolia L.) روي بازدارندگي تخم‌ريزي و دوركنندگي سوسك چهار نقطه‌اي حبوبات (Callosobruchus maculates F.)

سوسك چهار نقطه‌اي حبوبات (Callosobruchus maculates F.) يكي از آفات مهم محصولات انباري پس از برداشت محصول مي‌باشد. به‌طوري كه بذرهاي آسيب‌ديده براي تغذيه انسان و دام و حتي براي كشت در مزرعه نامناسب خواهند بود. در نتيجه براي كنترل اين آفت در انبارها، اسانس‌هاي گياهي به‌عنوان جايگزين مناسبي براي سموم شيميايي مورد توجه هستند. بنابراين در اين تحقيق اثر بازدارندگي تخم‌ريزي و دوركنندگي اسانس گياه آويشن كوهي (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) و پونه (Mentha longifolia L.) روي سوسك چهار نقطه‌اي حبوبات مورد بررسي قرار گرفت. اين گياهان از اطراف تهران جمع‌آوري شدند. اسانس‌هاي گياهي با استفاده از روش تقطير با آب به مدت 3 ساعت اسانس‌گيري شدند. آزمايش در شرايط دمايي 1±27 درجه سانتي‌گراد و رطوبت 5±65% در تاريكي انجام شد. اسانس‌هاي مورد مطالعه به‌طور معني‌داري موجب كاهش تخم‌ريزي آفت شدند. به‌طوري كه 500 ميكروليتر از محلول ppm1800 اسانس آويشن كوهي و پونه به‌ترتيب موجب 36/86% و 64/87% بازدارندگي تخم‌ريزي در حشرات كامل سوسك چهار نقطه‌اي شدند. همچنين اسانس‌هاي مذكور داراي اثر دوركنندگي روي حشره كامل بوده و در غلظت ppm800 براي آويشن كوهي 33/73% و براي پونه 90% بدست آمد.

Cowpea weevil Callosobruchus maculatus (F.) is one of the serious post-harvest pests of stored products. The damaged seeds are unsuitable for human or animal consumption and also for farm cultivation. To control this pest in warehouses, usage of essential oils is considered as an appropriate alternative to synthetic pesticides. Therefore, a study was conducted to investigate oviposition deterrence and repellency effects of Thymus kotschyanus Boiss & Hohen and Mentha longifolia L. on C. maculatus. These plants were collected from around of Tehran. Essential oils were subjected to hydrodistillation using a Clevenger-type apparatus for 3 h. The experiments were done under dark condition in 27 ± 1 ?C and 65 ± 5 % R.H. Essential oils significantly reduced oviposition of the adults as 500 µl of T. kotschyanus and M. longifolia essential oils (1800 ppm) caused 87.64 and 86.36% oviposition deterrence respectively. Also, essential oils had repellent activity on C. maculatus. At 800 ppm, repellency of M. longifolia and Thymus kotschyanus was recorded 90% and 73.33 % respectively.