ارزيابي تاثير زمان كاشت و آبياري تكميلي بر توزيع ماده خشك در ارقام كلزا

ارزيابي تاثير زمان كاشت و آبياري تكميلي بر توزيع ماده خشك در ارقام كلزا

در مناطقي مانند گنبد، با تنش خشكي و گرماي انتهاي فصل رشد، اختصاص ماده خشك توليد شده به اندام هاي زايشي مساله بسيار مهمي است. به منظور بررسي تاثير رژيم هاي مختلف حرارتي و رطوبتي بر توزيع ماده خشك و شاخص برداشت كلزا آزمايشي در دو سال زراعي 86-1384 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي گنبد اجرا شد. آزمايش به صورت اسپليت پلات در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در دو شرايط آبياري تكميلي و بدون آبياري انجام شد. 5 تاريخ كاشت 15 آبان، 15 آذر، 15 دي، 15 بهمن و 15 اسفند در كرت هاي اصلي و 2 رقم هايولا 401 و آرجي اس 003 در كرت هاي فرعي قرار گرفتند. در هر دو سال انجام آزمايش، در شروع پر شدن دانه، ميانگين ماده خشك تجمع يافته در اندام هاي زايشي، برگ هاي سبز و ساقه در شرايط آبياري تكميلي به طور معني داري بيشتر از شرايط بدون آبياري بود. از نظر درصد ماده خشك تجمع يافته در ساقه بين دو مرحله شروع گلدهي و شروع پر شدن دانه اختلاف چنداني وجود نداشت. اختلاف قابل توجه بين اين دو مرحله، كاهش سهم نسبي ماده خشك تجمع يافته در برگ هاي سبز و افزايش آن در اندام هاي زايشي بود. انجام آبياري بر ميانگين شاخص برداشت تاثير معني داري نداشت، بلكه از طريق افزايش ماده خشك اندام هاي هوايي سبب افزايش عملكرد دانه شد. به دليل داشتن شاخص برداشت بالاتر، عملكرد دانه هيبريد هايولا 401 بيشتر از رقم آرجي اس 003 بود. از روابط بين تاريخ كاشت و آبياري تكميلي با توزيع ماده خشك مي توان در مدل سازي گياه استفاده كرد

In the area with terminal heat and drought stress such as Gonbad, allocation of produced dry matter to reproductive organs is of great importance. In order to evaluate the effect of different temperature and moisture regimes on dry matter distribution and harvest index ofcanola an experiment wasconducted at Agricultural Research Station of Gonbad during 2005-2007. The experiment was a RCBD arranged in a split-plot in twoconditions, i.e. supplemental irrigation and rainfed. Five sowing dates (6 Nov., 6 Dec., 4 Jan., 5 Feb. and 5 Mar.) were selected as main plots and tow cultivars (Hyola401 and RGS003) werechosen as subplots. In both years of the experiment, at the beginning of seed filling period, the mean accumulated dry matter in reproductive organs, green leaves and stem at supplemental irrigation was more than that of rainfedconditions. There was not any difference for stem accumulated dry matter between the beginning of flowering and seed filling. The considerable differences between these two stages were a decrease in realative proportion of accumulated dry matter in green leaves and an increase in accumulated dry matter in reproductive organs. Supplemental irrigation did not significantly affect the mean harvest index, but it increased seed yield, due to an increase in aboveground dry matter. In all treatments, seed yield of Hyola401 hybrid was more than that of RGS003, due to higher harvest index. The relations of sowing date and supplemental irrigation with dry matter distribution, can be used incrop modeling.