تاثير عوامل اقليمي بر افزايش عيار چغندرقند در سال 1386 در ايران، مطالعه موردي: حوزه كارخانه قند چناران

تاثير عوامل اقليمي بر افزايش عيار چغندرقند در سال 1386 در ايران، مطالعه موردي: حوزه كارخانه قند چناران

به?منظور بررسي علل افزايش چشمگير ميانگين عيارقند چغندرقند توليدي كشور در سال 1386 و ارتباط آن با پارامترهاي اقليمي، حوزه?هاي چغندركاري كارخانه?قند چناران انتخاب شد. علت اين انتخاب نزديكي به ايستگاه هواشناسي سينوپتيك گلمكان و آمار مطمين هواشناسي و هم?چنين دسترسي به آمار و اطلاعات دقيق مربوط به بهره?برداري كارخانه?قند مذكور بود. مهم?ترين پارامترهاي اقليمي موثر بر عيارقند چغندرقند (دما، بارش، رطوبت نسبي، ساعت آفتابي و سرعت باد) و تغييرات آن?ها در سال 1386 در مقايسه با سال?هاي قبل مورد بررسي قرار گرفت. تجزيه رگرسيوني بر روي عدد نهايي عيارقند چغندرقند اين كارخانه طي سال?هاي 1380 تا 1386 به?عنوان متغير وابسته و پارامترهاي اقليمي ماهانه به?عنوان متغير مستقل انجام شد. هم?چنين اثر پارامترهاي اقليمي بر تغييرات ميزان اُفت و عيار چغندرقند طي دوره بهره?برداري بررسي گرديد. اطلاعات روزانه تغييرات اُفت و عيار چغندرقند در سال 1386 بر پارامترهاي اقليمي منطقه برازش داده شد و ضرايب همبستگي خطي محاسبه گرديد. با استفاده از روش گام به گام پيش?رونده مهم?ترين پارامتر از بين عوامل موثر بر عيار و اُفت چغندرقند تعيين شد. نتايج نشان داد كه از بين متغييرهاي اقليمي، مهم?ترين عامل موثر بر عيار چغندرقند در هر سال دماي كمينه در مردادماه (معادل ماه اوت) مي?باشد. از لحاظ تاثير عوامل اقليمي بر تغييرات اُفت و عيار چغندرقند طي دوره برداشت و تحويل چغندرقند، نتايج نشان داد كه تعداد روزهاي با دماي چهار درجه سانتي?گراد زير صفر و كمتر از آن (يخبندان) و رطوبت نسبي به?ترتيب بيشترين همبستگي را با ميزان افت و عيار چغندرقند در سال 1386 داشته?اند. بنابراين، توجه به پارامترهاي اقليمي مخصوصاً كمينه دما در مردادماه و در صورت گرم شدن شديد هوا آبياري مناسب و به?موقع ممكن است در افزايش عيار چغندرقند تاثير قابل?توجهي داشته باشد. برنامه?ريزي صحيح برداشت و تحويل چغندرقند طي فصل پاييز با توجه به پيش?بيني?هاي هواشناسي مي?تواند در كاهش افت و ضايعات چغندرقند و افزايش عيار آن نقش مهمي داشته باشد.

In order to study the reason for the prominent increase of the average of sugar content in sugar beet produced in Iran in 2007 and finding the relation of this increase with climatic parameters, Chenaran sugar factory district was chosen. Due to precise and reliable statistical data of sugar factory during the campaign and weather data, Chenaran sugar factory was chosen for this investigation. The most important climatic parameters affecting the sugar content of sugar beet (temperature, precipitation, relative humidity, sunshine hours and wind speed) as well as their changes in 2007 in comparison with the previous years were investigated. Regression analysis on the final number representing the sugar content of sugar beet produced in the factory during 2001- 2007 as dependent variable and monthly climatic parameters as the independent variables was conducted. Furthermore, the effect of climatic parameters on soil tare and sugar content of sugar beet during the campaign was analyzed. The daily data of soil tare and sugar content in Darzab district during the campaign of the sugar factory in 2007 were arranged in the form of 10-day averages which were fitted against the 10-day averages of sugar beet soil tare and sugar content and subsequently linear correlation coefficients were calculated. By using the stepwise method, the most important factors were determined. The results showed that among the climatic parameters, the most significant factor affecting sugar content was the minimum temperature in August. The decrease of minimum temperature on August is justifiable by considering the plant physiological changes. The number of days with a temperature of -4°C or less (freezing days) and relative humidity, respectively, had the highest correlation with the soil tare and sugar content in 2007. Therefore, the climatic parameters, especially the minimum temperature in August and in case of the severe increase of temperature, proper and well-timed irrigation has significant effect on sugar content. Proper planning of harvesting and delivering the sugar beet during Autumn regarding to meteorological forecasting in each zone can play a substantial role in decreasing the soil tare and increasing the sugar content of sugar beet.