مروري بر اثرات فارماكولوژيك دانه گياه سياه‌دانه (.Nigella sativa L)

مروري بر اثرات فارماكولوژيك دانه گياه سياه‌دانه (.Nigella sativa L)

مقدمه: دانه گياه سياه‌دانه در طب سنتي بسياري از كشورها جهت پيشگيري و درمان بسياري از اختلالات و بيماري‌ها از جمله سرفه، آسم، احتقان بيني، سردرد، دندان‌درد، كرم‌هاي روده‌اي، اختلالات قاعدگي، بيماري‌هاي گوارشي و ناتواني جنسي مصرف مي‌شود. هدف: در اين مقاله هدف بررسي و جمع‌آوري گزارش‌هاي علمي منتشر شده در شبكه اطلاعات اينترنت مربوط به اثرات فارماكولوژيك ‌دانه گياه سياه دانه جهت استفاده پژوهشگران بود. روش بررسي: با استفاده از‌ پايگاه اطلاعاتي اينترنتي Medline و SID مقالاتي كه در مورد اثرات فارماكولوژيك دانه گياه سياه‌دانه در محدوده سال‌هاي 1980 الي 2010 ميلادي منتشر شده بود، بررسي و جمع‌آوري شد. نتايج: تحقيقات گسترده‌اي در سه دهه اخير روي دانه گياه سياه‌دانه انجام شده است. در مقالات علمي خواص ضداكسايش، ضدالتهابي، تقويت‌كننده سيستم ايمني و آنتي‌هيستاميني از تركيبات متعدد موجود در روغن و عصاره هيدروالكلي دانه گياه گزارش شده است. اين خواص منحصر به فرد دانه گياه باعث شده است كه در مطالعات متعدد اثرات ضد‌سرطاني، كاهنده فشار، گلوكز و چربي خون، محافظت كبدي، كليوي و قلب و عروق، بهبود اختلالات گوارشي و سيستم عصبي و همچنين اثرات ضد‌ميكروب از گياه گزارش شود. به علاوه اين گياه در دوز مصرفي در طب سنتي بدون عوارض جانبي است. نتيجه‌گيري: در مطالعات متعدد آزمايشگاهي اثرات محافظت كبدي، كليوي، گوارشي، سيستم عصبي و قلب و عروق و همچنين اثرات ضد‌التهابي، ضد‌سرطاني، ‌ضد‌ميكروبي و انگلي از دانه گياه سياه‌دانه گزارش شده است. تاثير مثبت دانه اين گياه در درمان افزايش فشار خون و ديابت و چربي خون بالا علاوه بر مطالعات آزمايشگاهي در آزمايش‌هاي باليني بدون هيچ‌گونه‌ عوارض جانبي نيز به اثبات رسيده است. لذا، با توجه به سودمندي دانه گياه سياه‌دانه در موارد خفيف فشارخون، اقزايش قند و يا چربي خون بالا تحقيقات باليني كوتاه مدت بيشتري جهت بررسي اثرات باليني و عوارض احتمالي دانه اين گياه پيشنهاد مي‌شود.

Background: The Nigella sativa L. seeds have been used as herbal medicine in several countries for the treatment and prevention of a wide range of diseases like cough and bronchial asthma, headache, nasal congestion, toothaches, intestinal worm, menstrual disorder, digestive abnormality, and impotence. Objective: The aim of this review was to collect updated available data focused on the pharmacological effects of Nigella sativa seeds. Methods: A computerized search was performed using the electronic database such as Medline and SID for selection and collection of articles focused on the pharmacological effects of Nigella sativa seed published from 1980 to 2010. Results: The large number of articles published on pharmacological effects of Nigella sativa seeds oil and extract over recent three decade. Results indicates that Nigella sativa seeds oil and seed extract with anti-inflammatory, anti - oxidant, antihistamine and immunomudulator properties has wide spectrum protective effects in various diseases such as cancer, hypertension, diabetes, hyperlipidemia, digestive and psychiatric disease observed in experimental and clinical studies. No side effects were reported in clinical study on therapeutic dosage of Nigella sativa seeds. Conclusion: The present scientific-based evidence indicates that Nigella sativa seeds have protective effects on liver, kidney and gastrointestinal, cardio vascular and nervous system, as well as beneficial effects on inflammatory, cancer, microbial and parasites diseases in experimental studies. Furthermore its efficacy on diseases such as diabetes hyperlipidemia and hypertension observed in experimental as well as clinical studies without any side effects. This information may be useful for scientist for induction of clinical trial for further investigation of efficacy and adverse effects of Nigella sativa seeds in treatment of hypertension, hyperlipidemia and diabetic disease.