نقاط مرجع، قيمت سهام و حجم معاملات: شواهدي از بورس اوراق بهادار تهران

Reference Points, Stock Price and Trading Volume: Evidences from Tehran Stock Exchange

تيوري چشم انداز و نقطه مرجع يكي از مباحث مطرح در پارادايم مالي رفتاري مي‌باشد كه توصيف كننده موقعيت افراد در زمان تصميم‌گيري است. شواهد تجربي بيانگر آن است كه سرمايه گذاران در تصميمات خريد و فروش، نقاطي را به عنوان نقاط مرجع سود و زيان خود بر مي گزينند. در صورتي كه قيمت پايين تر از نقطه مرجع باشد، فروش خود را به تعويق مي اندازند و در نتيجه حجم معاملات نيز كاهش مي يابد و اگر قيمت بالاتر از نقطه مرجع باشد، اقدام به فروش سهم مي كنند كه افزايش حجم معاملات را در پي دارد. نقاط مرجع شناسايي شده در تحقيقات، قيمت سقف و كف سهام در يك سال گذشته و قيمت تمام شده خريد مي باشد. در اين تحقيق به منظور يافتن نقاط مرجع، رابطه اين نقاط با حجم معاملات مورد بررسي قرار گرفته است. اين پژوهش در زمره مطالعات رويدادي پژوهي است و با استفاده از تكنيك داده هاي پانل، مشتمل بر 21729 مشاهده (شركت/هفته) انجام شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه با عبور قيمت از حداكثر قيمتِ يكسال گذشته، حجم معاملات افزايش مي يابد اما عبور قيمت از حداقلِ قيمت يكسال گذشته و قيمت تمام شده خريد، تغيير معني داري در حجم معاملات ايجاد نمي‌كند. بنابراين مي توان گفت حداكثر قيمت در يكسال گذشته، نقطه مرجع سرمايه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران مي باشد.

Prospect theory and reference point are the main issues of behavioral finance which describe the situation of the investors in time of decision making. According to prospect theory, loss has more severe psychological effect in compare with the same amount of gain. Empirical evidences suggest that the investors consider some points as reference points in their trading decisions. This means that they postpone their selling orders if the price is lower than the reference point, therefore the trading volume reduces, and they sell the stocks if the price is above the reference point which causes the trading volume increase. Considered reference points in researches are the high and low prices in a year ago and cost of buy positions.In this paper, for finding reference points, the relationship between these points and the trading volume has been examined. This research has been done by panel technique containing week observation of 21729 firms. The results show that trading volume increases as the price goes higher than the maximum price in the last year. But there will be no significant change in trading volume as the price goes lower than the cost of buying and minimum price of a year ago. Therefore, this paper suggests that the maximum price of a year ago is an investorsʹ reference point in TSE.