عدم تعارض، بنياد نگرش اسلامي به روابط بين‌الملل

عدم تعارض، بنياد نگرش اسلامي به روابط بين‌الملل

اكثر نظريه‌هاي موجود در حوزه روابط بين‌الملل مبتني ‌بر انسان‌شناسي معيني است. از‌اين‌رو براي فهم روابط بين‌الملل از ديدگاه اسلامي در گام نخست بايد به درك انسان‌شناسي مندرج در منابع اسلامي پرداخت. معمولاً در بسياري از نظريه‌هاي روابط بين‌الملل براي مباني انسان‌شناختي استدلال و يا شواهد تجربي معيني ارايه نمي‌شود و اين نگرش‌ها بر برداشت‌ها و فهم عمومي نظريه‌پردازان بنا مي‌شود. اما در نگرش اسلامي به‌نظر مي‌رسد شواهد مشخص و روشني براي انسان‌شناسي وجود دارد كه با اتكا به آنها مي‌توان به درك معيني از بنياد جامعه و سياست رسيد. در اين مقاله كوشش شده است با اتكا به آيات قرآن كه مهم‌ترين منبعِ شناختي اسلام است، نگرش انسان‌شناختي اسلامي و نيز ماهيت جامعه و ارتباطات بين جوامع استخراج شود. اين بررسي نشان مي‌دهد كه براساس آنچه در قرآن كريم آمده است، انسان موجود شرور و تعارض‌طلب نيست و با سرشتي مشترك و ريشه‌هايي يكسان، جانشين و حامل روح الهي در اين جهان است. به تعبير قرآن كريم جوامع انساني براي معارضه و ستيز با يكديگر خلق نشده‌اند و تفاوت در جوامع براي شناخت بيشتر و تعامل مثبت ميان آنها بوده است. از اين نظر با اتّكا به انسان‌شناسي و ديگر مفاهيم قرآني نمي‌توان به مانند واقع‌گرايي كه هنوز جريان غالب در فهم روابط بين‌الملل است، محيط زندگي بين‌المللي را محيطي تعارض‌آميز دانست.