عثماني‌گرايي جديد در سياست خارجي تركيه: شاخص‌ها و پيامدهاي آن در خاورميانه

عثماني‌گرايي جديد در سياست خارجي تركيه: شاخص‌ها و پيامدهاي آن در خاورميانه

نگاهي كوتاه به اقدامات تركيه در سال‌هاي اخير و به‌ويژه از سال 2002 تا كنون (پس از به قدرت رسيدن حزب عدالت و توسعه)، به‌روشني تغييرات در سياست خارجي تركيه را نشان مي‌دهد. آنكارا بي‌وقفه در مسير رسيدن به جايگاه شايسته‌تر در جهان اسلام و عرصه روابط بين‌الملل در حركت است و نمود آن را در گسترش روابط اين كشور با كشورهاي اسلامي و خاورميانه مي‌توان مشاهده كرد. اين سياست آنكارا «نوعثماني‌گرايي» ناميده شده است. تركيه پس از چند دهه گرايش يك‌جانبه به غرب، اكنون راه ميانه و سياست متعادل‌تري را در قبال همسايگان و خاورميانه در پيش گرفته و متناسب با منافع ملي خود، روابطش را با جهان اسلام و غرب گسترش مي‌دهد. تركيه خواستار قرار گرفتن در رده 10 قدرت نخست جهان تا سال 2023 است و تلاش‌هاي سال‌هاي اخير اين كشور براي برقراري رابطه متوازن با قدرت‌هاي جهاني، قطبيت در جهان اسلام و فيصله مسايل با همسايگان را مي‌توان در اين راستا تحليل كرد. مقاله حاضر تلاش دارد تا مولفه‌هاي اين تغيير سياست آنكارا را با توجه به رهيافت سازه‌انگاري تحليل كند و تاثير آن را بر خاورميانه، به‌ويژه ايران مورد واكاوي قرار دهد. نگارندگان مقاله حاضر بر اين باورند كه با توجه به پيروزي حزب عدالت و توسعه در انتخابات ژوين 2011، سياست خارجي جديد تركيه موسوم به نوعثماني‌گرايي كماكان سرلوحه سياست‌‌گذاري‌ها و برنامه‌ريزي‌هاي اين كشور قرار خواهد داشت.