بررسي تاريخي ابقاي، يا عزل معاويه از سوي امام علي (ع) با استناد به نامه هاي رد و بدل شده

امام علي (ع) پس از به خلافت رسيدن، با نوشتن اولين نامه خود به معاويه - عليرغم توصيه بعضي از نزديكان كه نشان از سادگي آنان داشت از وي خواست تا با آن حضرت بيعت نموده و حكومت شام را به والي انتصابي خود سهل بن حنيف بسپارد، اما او كه به واقع، منتظر قتل عثمان و رسيدن چنين روزي بود با نوشتن نامه اي سفيد به آن حضرت اعلان جنگ داد. در بعضي از منابع تاريخي، با ارائه نامه هايي منسوب به امام، صحبت از ابقاء معاويه توسط آن حضرت شده، اما منابع معتبر تاريخي ديگر اين نظر را قاطعانه رد نموده اند. در هر حال،صلح طلبي امام در برخورد با معاويه همچنان ادامه پيدا نمود و آن حضرت همچنان به دنبال راهي به جز پيكار و جنگ بود و با فرستادن جريربن عبدالله بحلي، به عنوان پيك ويژه خود، كه حامل پيام شفاهي و كتبي آن حضرت بود آخرين تلاش خود را براي عدم تحقق جنگ انجام دادند، اما معاويه تصميم خود را براي جنگ با آن حضرت گرفته بود و به طور رسمي به امام اعلان جنگ داد. امام به ناچار براي رويارويي با معاويه آماده مي شد كه خبر حركت اصحاب جمل را كه بي تاثير از تحريكات معاويه نبود شنيد و به سوي بصره شتافت. آن حضرت(ع) پس از سركوبي شورشيان پيروزمندانه وارد كوفه گرديد و از آنجا نيز نامه هايي چند در دعوت معاويه بر بيعت و صلح، به معاويه نگاشت. پاسخ معاويه به تمام نامه هاي آن حضرت پاسخ رويارويي و جنگ بود و سرانجام اين مواضع نابخردانه معاويه، كه ريشه در سياست هايي داشت كه سال ها قبل، توسط ديگران تعيين شده بود، به جنگي سخت در منطقه صفين انجاميد.