مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تاثير آموزش الكترونيك بر دانش، نگرش و عملكرد خودمراقبتي بيماران ديابت نوع 2 در شهر كرمان

چكيده فارسي :

مقدمه: بيماري ديابت به دليل روند طولاني، مشاركت بيمار در امر مراقبت از خود را طلب مي‌نمايد. آموزش ناكافي، نامنظم و سن بالاي بيماران باعث ضعف در خودمراقبتي اين بيماران مي‌شود. اين بيماري مسوول مرگ و مير بيش از ??0??? نفر در طول سال مي‌باشد كه نشان مي‌دهد آموزش‌هاي سنتي كه تاكنون انجام شده كافي نبوده است. آموزش الكترونيك اين امكان را فراهم مي‌كند تا بيماران نوع جديدي از ارتباط، مراقبت، آموزش و بيمار محوري را تجربه نمايد. پژوهش حاضر يك مطالعه نيمه تجربي است كه با هدف تعيين تاثير آموزش الكترونيك بر خودمراقبتي بيماران ديابت نوع 2 مراجعه‌كننده به مراكز ديابت دانشگاه علوم پزشكي كرمان در سال 1387 انجام شده است. روش: پژوهش حاضر يك مطالعه نيمه تجربي است كه با هدف تعيين تاثير آموزش الكترونيك بر خودمراقبتي 170 بيمار ديابت نوع 2 شهر كرمان در سال 1387 انجام شده است. اين بيماران به روش نمونه‌گيري آسان با توجه به معيارهاي ورودي و خروجي از مراكز ديابت شهر كرمان انتخاب و به طور تصادفي به دو گروه 86 نفر در گروه مورد و 84 نفر در گروه شاهد تقسيم شدند گروه شاهد آموزش‌هاي روتين را دريافت كرده و به گروه مورد به روش الكترونيك به مدت 3 ماه آموزش داده شد. قبل و بعد از مداخله اطلاعات مربوط به دانش، نگرش و عملكرد خودمراقبتي به وسيله پرسشنامه جمع‌آوري و نمونه خون جهت آزمايش قندخون ناشتا و هموگلوبين گليگوزيته جامعه پژوهش اندازه‌گيري شد. يافته‌ها: پس از جمع‌آوري اطلاعات، داده‌ها كنترل و كدگذاري شده و با استفاده از آزمون‌هاي آماري توصيفي (ميانگين و انحراف معيار) و استنباطي (تي‌زوج و مدل رگرسيوني خطي) توسط نرم‌افزار Stata اطلاعات مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند ميانگين نمرات حيطه دانش، نگرش و عملكرد گروه مورد قبل از آموزش به ترتيب 4/2±3/19، 9/3±4/21، 1/7±1/24 و بعد از آموزش 5/5±6/20، 9/6±8/22، 5/9±2/32 بود. در گروه مورد اختلاف آماري معناداري مشاهده شد (05/0 > p). ميانگين و انحراف معيار قندخون ناشتا و هموگلوبين گليكوزيته در گروه مورد قبل از آموزش 2/77±8/223 ميلي‌گرم در دسي ليتر و 9/1±5/9% و بعد از آموزش 2/55±5/167 ميلي‌گرم در دسي ليتر، 6/1±4/8% بود و فقط در گروه مورد تفاوت معنادار (01/0p < ) مشاهده شد. نتيجه‌گيري: آموزش الكترونيك موجب بهبود دانش، نگرش و عملكرد خودمراقبتي و همچنين بهبود ميانگين قندخون ناشتا و هموگلوبين گليگوزيله در بيماران گروه مورد بعد از آموزش گرديده است. به نظر مي‌رسد دليل آن افزايش نقش فعال بيماران در امر مراقبت از خود باشد، چرا كه بيماران نوع جديدي از ارتباط و آموزش را تجربه كرده و انگيزه آن‌ها جهت يادگيري و خودمراقبتي افزايش يافته است كه با توجه به منافع اين شيوه آموزشي طراحي و به كارگيري آن در فرايند آموزش بيماران توصيه مي‌گردد و پرستاران مي‌بايست هر چه بيشتر با اين نوع آموزش آشنا شده و از آن جهت آموزش به بيماران استفاده نمايند.