تدوين برنامه افزايش تاب‌آوري در برابر استرس و تاثير آموزش آن بر مولفه‌هاي كيفيت زندگي والدين داراي كودك كم‌‌توان ذهني خفيف

هدف: پژوهش حاضر، با هدف تدوين و تهيه برنامه افزايش تاب‌آوري و مطالعه اثربخشي آموزش آن بر مولفه‌هاي كيفيت زندگي والدين داراي كودك كم‌توان‌ذهني انجام شد. روش: تحقيق، نيمه آزمايشي با دو طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه كنترل و طرح يك گروهي با اندازه‌گيري مكرر بود. با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي، نمونه‌اي با حجم 34 نفر از دو مدرسه منطقه 16 انتخاب شد كه در دو گروه آزمايش و كنترل قرار گرفتند. ابزارهاي مورد استفاده عبارت‌اند از: پرسشنامه‌هاي وضعيت سلامت خانواده ((نورم، ماليا و گاريسون))، روابط والد-فرزند ((فورمن)) و رضايت زندگي ((دينر)) كه در پيش‌آزمون، پس‌آزمون و آزمون پيگيري مورد استفاده قرار گرفتند. يافته‌ها: داده‌ها با استفاده از آزمون تحليل كواريانس در سطح معناداري (01/0 P ?) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند و نشان دادند كه ميزان تغييرپذيري مولفه‌هايِ روابط والد-فرزند، والديني كه تحت آموزش برنامه تاب‌آوري قرار گرفتند، از والديني تحت اين آموزش قرار نگرفتند، بيشتر بود. ولي بين ميزان سلامت گروه كنترل و آزمايش، تفاوتي مشاهده نشد. رضايت از زندگي گروه آزمايش در پس‌آزمون بيشتر بود ولي در آزمون پيگيري تفاوتي نداشت. نتيجه‌گيري: نتايج مبين اين بود كه برنامه افزايش تاب‌آوري بر مولفه‌هاي كيفيت زندگي والدين، اثرگذار است. بهبود روابط والد-فرزند و افزايش رضايت از زندگي ممكن است ناشي از كاهش استرس والديني، تغيير طرحواره‌ها و نگرشهاي والدين به ناتواني و همچنين بهبود مهارتها و رفتارها در والدين باشد.

Abstract Objective: Present research was conducted to develop a resilience fostering program, and examining its impact on quality of life components in parents of children with mild intellectual disability. Method: A semi-experimental design with pretest-post test and one group repeated measure was applied. Thirty four parents from 16 district of Tehran were recruited and assigned for experimental and control groups randomly. Norem, Malia & Garrison Family Health Status Inventory, Diener Satisfaction with Life Scale and Furman Parent Child Relationship Questionnaire were utilized to evaluate parental health, life satisfaction, and parent-child relationship respectively. Covariance analysis revealed that training developed resilience program could change parent–child interaction components. On the other hand, no significant difference was observed between the two groups about parental health. Satisfaction of life was enhanced in posttest, but did not change in the follow up stage. Conclusion: Accordingly, this study concluded that the resilience program could promote quality of life in parents of children with mild intellectual disability. Discussion: Improvement in parent-child relationship and life satisfaction maybe due to decreased parental stress and change in schema and attitude toward disability and improvement in skills and their behavior.