فرا تحليل مطالعات مربوط به سويمصرف مواد با رويكرد رواني ـ‌ اجتماعي طي يكدهه و نيم گذشته (1384 ـ 1370)

فرا تحليل مطالعات مربوط به سويمصرف مواد با رويكرد رواني ـ‌ اجتماعي طي يكدهه و نيم گذشته (1384 ـ 1370)

مقاله حاضر بر اساس بخشي از نتايج يك فراتحليل مربوط به تحقيقات انجام شده در حوزه اعتياد در ايران بين سال‌هاي 1370 تا 1384 با رويكرد رواني ـ اجتماعي تدوين شده است. فرا تحليل 49 اثر تحقيقي با رويكرد رواني ـ اجتماعي مربوط به پيشگيري از سويمصرف مواد ، نشانگر نتايج زير است: با توجه به تعدد متغيرهاي مستقل اثرگذار بر گرايش به سويمصرف براساس ضرايب اثرگذاري درجه‌بندي كوهن به ترتيب ميزان‌هاي تاثير، متغيرهاي آموزش مهارت‌هاي زندگي و مقاومت اجتماعي و گروه همال و نوع دوستان هريك با 43 درصد ميانگين اثرگذاري بر متغير وابسته (رفتار اعتيادي و گرايش به سويمصرف مواد)، آگاهي از اثرات مواد با 42 درصد ميانگين اثرگذاري، كيفيت مناسبات و روابط فاميلي با 41 درصد ميانگين اثرگذاري، عوامل خلقي و شخصيتي و جابجايي‌هاي مكاني و مهاجرت هريك با 39 درصد ميانگين اثرگذاري، سن با 38 درصد ميانگين اثرگذاري، نظارت و كنترل والدين و بيماري افسردگي هر كدام با 36 درصد ميانگين اثرگذاري، متغيرهاي رفتاري شخصيتي با 35 درصد ميانگين اثرگذاري، تعاملات درون‌گروهي و عملكرد تحصيلي هريك با 34 درصد ميانگين تاثير، تاثيرات فيلم و كاريكاتور، عوامل خانوادگي و وضعيت فعاليت اقتصادي هريك با 33 درصد ميانگين اثرگذاري، گروه درماني و اعتياد پدر هريك با 32 درصد ميانگين اثرگذاري، سابقه اعتياد در خانواده، اعتياد پدر و حساسيت در روابط متقابل و سرند اختلال همراه هريك با 31 درصد ميانگين اثرگذاري و آگاه‌سازي از طريق پوستر و كاريكاتور با â3 درصد ميانگين اثرگذاري به عنوان عوامل موثر بر رفتار اعتيادي در مطالعات مرور شده مطرح‌اند كه براساس ضرايب اثرگذاري درجه‌بندي كوهن در حد اثرات بالنسبه موثر مي‌توان آنها را طبقه‌بندي كرد.

This article offers a systematic meta-analysis of 49 psychosocial studies conducted in the past ten years on the causes of addictive behavior in Iran. It examines the following variables with effects on substance abuse (ordered according to magnitudes of effect sizes based on Cohen’s interpretation: range=medium to small effects): quality of life skills and resistance to competency training programs; peer prod rug influence; knowledge about substance abuse; parent-child interaction and family bonding; psychological and personal factors; displacement and migration; age; parental monitoring and supervision; depression; knowledge; attitude and practice; occupation and economic activities; academic performance; modeling of drug use through film and cartoon; familial factors; father’s addiction; gender; father’s addiction and interpersonal conflict; co morbidity; history of familial drug use; increasing knowledge through poster and caricature; physical illness; SES; religious beliefs; psychological profile; increasing knowledge and awareness through film; father’s addiction and academic performance.