ارزيابي روشهاي تحليل سلسله مراتبي و تركيب خطي وزني در مكان يابي محل دفن مواد زايد شهري با تاكيد بر عوامل ژيومورفيك – مطالعه ي موردي: شهر سقز

چكيده مكان يابي و يافتن محل مناسب براي دفن زباله يكي از مهم ترين بخش هاي سيستم مديريت مواد زايد شهري است. شهر سقز با جمعيتي معادل 140 هزار نفر، يكي از بزرگترين شهرهاي استان كردستان مي¬باشد كه در نتيجه افزايش جمعيت، مصرف گرايي و تغيير عادات غذايي مردم، افزايش مصرف مواد بسته ¬بندي شده در چند دهه¬ي اخير به همراه تقليد الگوي مصرفي مردم باعث افزايش حجم زباله¬ي توليد شده در اين شهر شده است. با وجود اين مشكل، هنوز شيوه مناسبي جهت دفع مواد زايد شهر سقز وجود ندارد. هدف اصلي پژوهش حاضر، در نظرگرفتن نقش عوامل ژئومورفيك چه از لحاظ سازندهاي منطقه دفن و چه از لحاظ شرايط و فرايندهاي حاكم بر اين منطقه در آينده به كمك اعمال انواع عمليات تحليل هاي مكاني، با بهره گيري از سامانه اطلاعات جغرافيايي به منظور مكان يابي مناسب براي دفن پسماندهاي شهري است. به همين منظور، در مرحله اول، عوامل موثر در مكان يابي محل دفن مواد زايد شهر سقز در نظر گرفته شد و در نهايت با رقومي كردن و وزندهي 13 لايه بر اساس استانداردهاي موجود كه عبارتند از: شيب، فرسايش، گسل، آبهاي سطحي، آبهاي زيرزميني، چاه ها، منطقه حفاظت شده، فرودگاه، پوشش گياهي، خطوط ارتباطي، خطوط نيرو، فاصله از شهر سقز و مراكز جمعيتي و وارد كردن لايه هاي مذكور به محيط نرم افزارهاي IDRISI وArc GIS و تشكيل پايگاه هاي اطلاعاتي ويژه دفن زباله هاي شهري و اجرا مدل هاي مختلف تصميم گيري چند معياره تحليلي نظير تحليل سلسله مراتبي و تركيب خطي وزني بر لايه هاي موجود است. نتايج اين پژوهش حاكي از اين است كه هر دو روش در مرحله اوليه در جنوب شهر سقز با انتخاب چهار مكان و در نهايت با انتخاب مكان نهايي جهت دفن مواد زايد در جنوب شهر سقز، قدرت تصميم گيري بيش تري را در امر مكانيابي محل دفن با تفاوتهايي لحاظ مي كند. در نهايت با همپوشاني و از مجموع اشتراك اين مدلها در محيط Arc GIS، مكان نهايي دفن زباله شهر سقز با مساحت 74 هكتار مساحت و پذيرش 130 تن زباله در هر روز به مدت 20 سال به عنوان مكان پيشنهادي و نهايي دفن زباله شهر سقز انتخاب شد.