بررسي وضعيت فلزات سنگين در خاك، آب و گياه اراضي سبزيكاري شاهرود

بررسي وضعيت فلزات سنگين در خاك، آب و گياه اراضي سبزيكاري شاهرود

مقدمه: ورود فلزات سمي از طريق فعاليت هاي انساني باعث آلودگي بسياري از خاك ها شده است. فلزات سنگين از مهم ترين آلاينده ها در محيط زيست به شمار مي روند. اين مطالعه به منظور تعيين غلظت فلزات سنگين در خاك، آب و گياه اراضي سبزيكاري منطقه شهنما شاهرود انجام شده است. مواد و روش ها: سبزي هاي مورد بررسي شامل سبزي هاي برگي جعفري، تره، برگ چغندر، شنبليله، شاهي، ريحان، تربچه و گشنيز بود. نمونه برداري طي مدت 3 ماه در فاصله شهريور تا آبان 87 صورت گرفت. تعداد 180 نمونه جمع آوري شده سبزيجات، آب و خاك، پس از آماده سازي، توسط دستگاه اسپكتروفتومتر جذب اتمي مطابق با روش استاندارد مورد آناليز قرار گرفت. نتايج: مقادير ميانگين غلظت سرب، كادميوم، كروم، آرسنيك و روي در نمونه سبزيجات به ترتيب برابر: 99/23، 09/2، 4/5، 26/5، 4/168 ميكروگرم بر گرم به ازاي بافت گياه بود. ميانگين غلظت فلزات سنگين در آب به ترتيب: 55/7، 85/4، 78/0، 83/12 و 99/347 ميلي گرم در ليتر نمونه و در خاك به ترتيب : 12/81، 43/14، 32/ 134، 08/ 19 و 435 ميكروگرم به ازاي هر گرم نمونه خاك بود. مقايسه ميانگين غلظت مقادير فلزات سنگين موجود در سبزيجات، آب و خاك با مقادير استاندارد اختلاف معناداري را نشان مي-دهد به جز روي كه اختلاف معناداري با مقادير استاندارد نداشت. ميزان غلظت سرب، كروم، كادميوم و آرسنيك در انواع سبزيجات بالاتر از مقدار معمول آن مي باشد. نتيجه گيري: نتايج تحقيق بيانگر آلودگي آب، خاك و گياه به فلزات سنگين در اثر مصرف كودهاي شيميايي، دفع غير بهداشتي فاضلاب و احتراق سوخت هاي فسيلي مي باشد. واژه هاي كليدي: فلزات سنگين، سبزيجات، جذب اتمي، محيط زيست، شاهرود.

Introduction: The arrival of toxic metals by human activities has lead to the contamination of soil. Heavy metals are among the most important pollutants in the environment. This study aimed at determining the concentration of heavy metals in soils, water and vegetables of Shhnama region in Shahroud. Methods: Vegetables studied included parsley, leek, leaf beet, fenugreek, cress, basil, radish and the coriander. The sampling was performed during 3 months, from September to October, 2008. The collected 180 samples of vegetables, water, soil, after preparation by atomic absorption Spectrophotometers, were analyzed according to standard methods. Results: Mean concentration values of lead, cadmium, chromium, arsenic and zinc in vegetable samples were, respectively 23.99, 2.09, 5.4, 5.26, 168.4 micrograms per gram of plant tissue. Mean concentrations of heavy metals in water were, respectively, 7.55, 4.85, 0.78, 12.83 and 347.99 mg per liter in water samples. Mean concentrations of heavy metals in soil were, respectively, 81.12, 14.43, 134.32, 19.08 and 435 micrograms, per gram of soil sample. Comparing the mean concentration values for heavy metals available in vegetables, water and soil with standard values, significant differences are observed except for Zn. Concentration values of lead, cadmium, chromium and arsenic in vegetables were higher than the common values. Conclusion: The results indicate that due to the use of synthetic fertilizers, unsanitary disposal of sewage and fossil fuel combustion, water, soil and plants of the region are polluted with heavy metals. Keywords: Heavy metals, Vegetables, Atomic absorption, Environment, Shahroud.