بررسي اثرات پخش سيلاب در تغيير برخي خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك (مطالعه موردي: سيستم پخش سيلاب جاجرم)

بررسي اثرات پخش سيلاب در تغيير برخي خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك (مطالعه موردي: سيستم پخش سيلاب جاجرم)

از جمله راه هاي جلوگيري از خسارت ناشي از سيل به ويژه هدررفت آب و خاك در حوزه هاي آبخيز مناطق خشك و نيمه خشك اجراي پخش سيلاب درمناطق دشتي پايين دست حوزه است. مطالعات نشان داده است كه انباشت رسوبات حمل شده توسط سيلاب از مناطق بالا دست حوزه آبخيز به مناطقي كه سيستم پخش سيلاب انجام شده? منجربه تغييراتي در خصوصيات فيزيكي وشيميايي و حاصل خيزي خاك اين مناطق مي شود. جهت اندازه گيري تغييرات خاك در ايستگاه پخش سيلاب جاجرم استان خراسان شمالي، اقدام به حفر20 گودال خاك در هر دو منطقه سيل گرفته و خارج از آن( به عنوان منطقه شاهد) و نمونه گيري از عمق 0 تا 20 سانتي متري گرديد. نتايج نشان دهنده افزايش معني دار ميانگين درصد رس، سيلت، اشباع خاك، كربن آلي و همچنين ميزان هدايت الكتريكي، ازت كل، فسفر و پتاسيم قابل جذب و كاهش معني دار درصد ماسه و اسيديته در مناطق تحت اجرا نسبت به مناطق شاهد بوده است. از اين رو مي توان بيان نمود كه اجراي سيستم پخش سيلاب در منطقه تحت تاثير، به مرور زمان سبب اصلاح بافت خاك و افزايش حاصل خيزي خاك اين مناطق مي گردد.

One way for decreasing flood damages, particularly in the case of soil and water loss, is the design of water spreading system in the low slope regions of watershed. This is more suitable for regions that are located in the arid and semi arid climate. Many studies show that the sediments that are transported by flood from other regions of watershed to the water spreading site cause variation physical and chemical properties of soil in the water spreading site. The study area was located in Jajarm? the northern khorasan province. For measuring variation properties, 20 samples were selected from inside and outside of the site (none water spreading site) separately. Depth of sampling was 0 -20 centimeters. Results show that there is a significant difference for the increase of clay? silt? saturation percentage?Ec? organic matter?N?P?K and the decrease of Sand and pH? inside the site in comparison to the outside. Hence, it can be said that water spreading system will be suitable for the improvement of some physical and chemical properties of soil, particulaly for soil texture and the increase of soil fertility. Keywords: Northern Khorasan Province, Jajarm Water Spreading Site, Soil Physical and Chemical Properties.