ارايه‌ي راهكارهاي مديريتي منابع آب زيرزميني دشت‌هاي استان كرمان

ارايه‌ي راهكارهاي مديريتي منابع آب زيرزميني دشت‌هاي استان كرمان

هدف اين مطالعه بررسي كميت و كيفيت آب‌هاي زيرزميني دشت‌هاي استان كرمان، ارزيابي پيامدهاي ناشي از اضافه‌برداشت‌ و ارايه راهكارهاي مفيد جهت رفع مشكلات منطقه است. در راستاي اين پژوهش، كليه اطلاعات هواشناسي، هيدرولوژيك، هيدروژيولوژيك، زمين‌شناسي و جغرافيايي جمع‌آوري و تجزيه و تحليل شدند. سپس نقشه‌هاي كيفيت شميايي و هم‌عمق سطح آب زيرزميني دشت‌هاي استان رسم و ميزان اضافه‌برداشت، افت سطح ايستابي، كسري مخزن و تغييرات شوري آب زيرزميني محاسبه گرديد. براساس محاسبات انجام شده، تمامي دشت‌هاي استان كرمان طي ساليان گذشته داراي افت مداوم سطح آب زيرزميني بوده‌اند. سطح آب زيرزميني استان از سال آبي 81-80 تا 86-85، به‌طور متوسط ساليانه 90 سانتي‌متر افت داشته است. پمپاژ بيش از حد از سفره‌هاي آب زيرزميني استان، پيامدهاي نامطلوبي همچون تغيير كيفيت آب زيرزميني و پيشروي جبهه آب شور، كاهش حجم ذخاير آبي، تغيير ضرايب هيدروديناميكي سفره‌ها، افزايش اجباري عمق چاه‌ها، خشك شدن منابع برداشت آب (چاه‌، چشمه‌ و قنات)، افزايش مصرف انرژي استحصال آب زيرزميني، افزايش آسيب‌پذيري دشت‌ها نسبت به خشكسالي، نشست زمين، ايجاد درز و شكاف در سطح زمين و بناها، خسارت به تاسيسات، به خطر افتادن اكوسيستم طبيعي و خشك شدن برخي از مزارع و باغات را درپي داشته است. در نهايت، با استفاده از اطلاعات چند سال اخير مربوط به تغييرات كمّي و كيفي آب‌هاي زيرزميني هر دشت و با فرض ادامه روند كنوني تغذيه و تخليه سفره‌ها‌، وضعيت 10 سال آينده هر يك از دشت‌ها پيش‌بيني شد. نتايج نشان‌دهنده‌ي آن است كه در صورت ادامه روند كنوني و عدم انجام اقدامات جدي و عملي جهت كاهش برداشت‌هاي بي‌رويه، اين استان در آينده‌اي نه چندان دور، با تشديد پيامدهاي زيست‌محيطي و حتي مشكلات اقتصادي و اجتماعي مواجه خواهد ‌شد.

Water resources management requires a careful evaluation of the volume of water resources and understanding of environmental processes governing these resources. This planning can be achieved only by knowing the characteristics of water quality and quantity that can make an optimal utilization of water resources. This study consists of groundwater quality and quantity of Kerman province, and provides guidelines useful for evaluating the consequences of aquifer’s abstraction and other possible problems. Therefore, all information on meteorological, hydrological, hydro geological, geological and geographical data was collected and analyzed. Isocheimal maps and groundwater table maps of Kerman province plains were drawn by using ArcGIS software and then, over- extraction, water table decline rate, excess discharge, as well as chemical changes of aquifers have been determined. The results showed that in all plains the groundwater levels have been declining during recent years, so that from 2001-2002 to 2006-2007 hydrological years, on average, water tables have been declining 90 cm each year. The results from this research indicate that aquifer over extraction has led to several impacts including groundwater quality variation, salt-water intrusion, declines in groundwater resources, variation in aquifer hydrodynamic properties, inevitable deepening of wells, dry-up of discharge points (wells, springs and Qantas), increase in energy consumption for groundwater extraction, enhancement of susceptibility to drought, ground subsidence, the occurrence of cracks and joints in buildings and, lastly, upsetting the natural ecosystem and dry-out of gardens. Furthermore, assuming the past and present trends in any plains will continue in the future, the status of aquifers in the next 10 years has been determined. These forecasts indicate that, if no drastic actions are undertaken, the province will not only be faced with the above-mentioned environmental impacts much more severely, but also encounter economic and social problems. Finally, in this research, a complete list of suggestions has been put forward regarding groundwater resources management.