سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و نقش آن در مكان يابي مناطق مخاطره آميز شهري جهت استفاده در مديريت بحران (مطالعه موردي: منطقه 8 شهرداري تبريز)

امروزه با توجه به روند رو به رشد جمعيت و تراكم جمعيتي مناطق شهري كشورهاي در حال توسعه علي‌‌الخصوص در شهرهاي پر جمعيت و مستعد از نظر لرزه‌خيزي، لزوم نگرشي همه جانبه و فراگير به ‌حوادث طبيعي و فجايع ناشي از بروز آن ها بيش از پيش جلوه نموده-است. شهر تاريخي تبريز به خاطر نزديكي به گسل هاي راستلغز فعال يكي از شهرهاي زلزله خيز ايران به شمار مي آيد. در اين بين شهرداري منطقه 8 تبريز كه به عنوان شهرداري تاريخي و-فرهنگي شهر تبريز شناخته مي شود، داراي اماكن تاريخي با ارزش، بافتي فرسوده، ترافيك-سنگين و تراكم جمعيت بالا است كه اهميت مطالعه و پژوهش را در زمينه مديريت بحران بيش تر مي كند. در پژوهش حاضر جهت مديريت صحيح بحران در منطقه قديمي 8 تبريز، با بهره-گيري از مدل شاخص همپوشاني وزني در محيط GIS، اقدام به تفكيك سطوح خطرپذير منطقه گرديد. لايه هاي مورد استفاده در اين مدل شامل فاصله از گسل، كيفيت ابنيه، تراكم جمعيت، نرديكي به معابر، نزديكي به فضاهاي باز، درماني، ايستگاه آتش نشاني، اماكن نظامي و انتظامي، پمپ بنزين و همچنين توپوگرافي محدوده مورد مطالعه مي باشد. نتايج حاصل از خروجي مدل نشان مي دهد كه تنها 94/13% درصد از محدوده مورد مطالعه داراي وضعيت-مطلوب تا بسيار مطلوب مي باشد. 37/47% درصد از محدوده نيز در وضعيت متوسط از لحاظ خطرپذيري در مواقع بحراني قرار دارد. 69/38% درصد از محدوده مورد مطالعه نيز در شرايط نامطلوب تا بسيار نامطلوب قرار دارد كه اين امر لزوم برنامه ريزي دقيق و اصولي را در مراحل قبل، حين و بعد از وقوع بحران از طرف مسيولين اين منطقه طلب مي كند.