بررسي رابطه‏ي علّي شاخص‏هاي توسعه‏ي مالي و رشد اقتصادي در ايران

بررسي رابطه‏ي علّي شاخص‏هاي توسعه‏ي مالي و رشد اقتصادي در ايران

از نظر اقتصاد دانان، توسعه ي مالي يكي از موضوعات اساسي در تبيين علل رشد اقتصادي است. سيوال اساسي در اين ارتباط آن است كه آيا توسعه‏ي مالي علت رشد اقتصادي مي‏باشد يا آن كه توسعه‏ي مالي خود متاثر از رشد اقتصادي است. برخي اقتصاددانان معتقدند كه بخش مالي هيچ‏گونه تاثيري بر رشد بخش واقعي ندارد، اما ادبيات غالب، گوياي يك ارتباط قوي بين توسعه‏ي مالي و رشد اقتصادي است. در تحقيق حاضر، جهت اندازه‏گيري توسعه‏ي مالي در ايران از شاخص‏هاي ابزاري، ژرفا، ساختاري، كارايي و بنياني توسعه‏ي مالي بهره گرفته شده است. به علاوه، از روش تجزيه‏ي مولفه‏هاي اصلي جهت استخراج يك شاخص كلي براي توسعه‏ي مالي به صورت تركيبي از اين پنج شاخص استفاده شده است. جهت آزمون رابطه‏ي علت و معلولي ميان توسعه‏ي مالي و رشد اقتصادي، آزمون عليت گرنجري بر اساس رهيافت خود رگرسيون برداري، آزمون ريشه‏ي واحد ديكي - فولر و آزمون هم‏انباشتگي يوهانسن - جوسليوس مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس يافته‏هاي اين تحقيق، در بلندمدت يك رابطه‏ي علّي دو طرفه ميان شاخص ژرفاي توسعه‏ي مالي با رشد اقتصادي و رابطه‏ي علّي يك طرفه از شاخص كارايي و نيز شاخص كلي توسعه‏ي مالي به سمت رشد اقتصادي برقرار بوده است. در كوتاه‏مدت تنها وجود رابطه‏ي علّي يك‏طرفه از توليد ناخالص داخلي به شاخص كارايي توسعه‏ي مالي تاييد شده است. در بقيه‏ي موارد وجود رابطه‏ي عليت گرنجري تاييد نشده است.

In attempt to determine causes of economic growth, financial development is a basic concept. The key question is whether the causality running from financial development to economic growth, or vice versa. Some economists argue that the financial sector does not have any effect on the real sector of economy. However, a large body of empirical research has found a robust relationship between financial development and economic growth. In order to study financial development in Iran, we use 5 indictors: the ratio of currency on hold to money stock (CM), the ratio of liquid liabilities to GDP (LLY), the ratio of credit allocated to private enterprises to total domestic credit (PRIVATE), credit allocated to private enterprises to GDP (PRIVY), ratio of commercial banks domestic assets to the banking system assets (BANK). For testing causality relationship between financial development and economic growth in terms of the above indicators, we use Granger causality test based on an autoregressive model, unit root and Cointegration tests. The results revealed that in the case of Iran, there is a two-way long-run causality relationship between LLY and economic growth. Also, one-way long-run causality relationship from PRIVY to economic growth, and so for multilateral index. In short-run the results suggest that causality running from GDP to PRIVY, but for other indicators the Granger causality is not accepted.