بررسي اثر باقيمانده سولفات منگنز بر رشد، عملكرد و جذب منگنز توسط سويا

بررسي اثر باقيمانده سولفات منگنز بر رشد، عملكرد و جذب منگنز توسط سويا

به‌ منظور بررسي اثرات باقي‌مانده سولفات‌منگنز بر رشد و تركيب شيميايي سويا، آزمايشي گلداني به‌صورت فاكتوريل درقالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با دو تيمار و سه تكرار در20 خاك مختلف از مزارع سوياكاري شرق استان مازندران انجام شد. خاك‌هاي مورد مطالعه داراي خواص فيزيكي و شيميايي متفاوت بوده و به نحوي انتخاب گرديدند كه مقدار متفاوتي منگنز قابل استخراج با عصاره‌گير DTPA داشتند. تيمارهاي اين تحقيق شامل دو سطح منگنز (صفر و 30 ميلي‌گرم منگنز در كيلوگرم خاك به‌صورت سولفات‌منگنز) بودند كه تنها در سال اول قبل از كشت مصرف گرديد. اين آزمايش به مدت 4 سال با خاك‌ها و تيمارهاي ثابت انجام شد. بر اساس نتايج سال اول آزمايش، مصرف منگنز سبب افزايش معني‌دار وزن خشك و جذب كل منگنز گياه شد (P < 0.05). با مصرف منگنز عملكرد ماده خشك از 15/16 به 29/20 گرم در گلدان افزايش يافت. همچنين مصرف منگنز موجب افزايش غلظت و جذب كل منگنز به‌ترتيب معادل 5/4 و 6/26 درصد نسبت به شاهد، در اندام هوايي گياه گرديد. اثر باقي‌مانده سولفات‌منگنز در سال دوم، موجب افزايش عملكرد سويا نسبت به شاهد شد. در سال دوم آزمايش عملكرد دانه سويا درتيمارمصرف منگنز 8 درصد نسبت به شاهد افزايش داشت. اثر باقي‌مانده تيمارهاي مصرف سولفات‌منگنز غلظت منگنز درگياه را 1/6 درصد نسبت به شاهد افزايش داد. اثر باقي‌مانده سولفات‌منگنز، غلظت منگنز درگياه را 94/2 درصد نسبت به شاهد افزايش داد و در سال سوم آزمايش عملكرد دانه سويا 8 درصد درتيمار مصرف منگنز نسبت به شاهد افزايش يافت ولي از نظر آماري معني‌دار نبود. اثرباقي‌مانده سولفات‌منگنز، در سال چهارم آزمايش برعملكرد ماده خشك سويا قبل ازگلدهي، تاثيري نداشت. نتايج تحقيق انجام شده نشان دادكه بكارگيري سولفات‌منگنز در خاك‌هاي آهكي، نه تنها بر روي رشد و تركيب شيميايي اولين كشت سويا اثر مي‌گذارد بلكه بر رشد و تركيب شيميايي سويا در سال‌هاي بعد نيز مي‌تواند موثر باشد. به‌طوري‌كه اثرات باقي‌مانده سولفات منگنز در سال دوم كشت عملكرد دانه، ماده خشك گياهي، غلظت و جذب كل منگنز محصول سويا را به‌طور معني‌داري نسبت به شاهد افزايش داد، در سال سوم آزمايش بر عملكرد دانه و عملكرد ماده خشك گياهي تاثير معني‌داري نداشت ولي غلظت و جذب كل منگنز را افزايش داد و در سال چهارم آزمايش بر پاسخ‌هاي گياهي اندازه‌گيري شده تاثير معني‌داري نداشت.

A significant portion of manganese (Mn) chemical fertilizers applied to calcareous soils is not absorbed by the first crop and may, therefore, affect the growth as well as chemical composition of the subsequent crops, this being called the residual effect of Mn, Soil tests may be employed to predict such effects. The present experiment was conducted to study the residual effects of manganese sulfate on the subsequent crop of soybean (Glycine max L.). Twenty soils of northern Iran (5-39% calcium carbonate equivalent), previously treated with two levels of Mn (0 and 30 mg Mn kg-1 as MnSO4) and under a single crop of soybean, was used in greenhouse to grow a second subsequent crop of soybean with no additional Mn fertilizer but with a uniform application of nitrogen, phosphorous and potassium. Soils were sampled before the subsequent crop and extracted through Mn extractant DTPA. Dry weight of plant tops as well as Mn concentration and uptake after eight weeks under the greenhouse conditions were used as the plant responses to residual Mn in soil. Statistical analyses showed that manganese sulphate application significantly increased the dry matter from 16.56 to 20.29 g/pot. Manganese application also increased leavesʹ Mn content as well as Mn uptake from 115 to 120.20 mg/kg vs. from 1.98 to 2.45 mg/ pot., respectively. The overall effects of previously applied Mn on dry matter were not significant, whereas seed yield, as well as Mn uptake were significantly increased. In all the soils, grain yield increased by 7.67% in comparison with control. The residual effects of Mn on dry matter and seed yield of the third crop on these soils were non-significant, but Mn uptake increased by 8.19% in comparison with control. In the fourth crop, the residual effects of Mn on dry matter , seed yield , Mn concentration and Mn uptake were found to be of no significance .