نگرش دانشجويان سال آخر پزشكي به مسكن‌هاي اپيوييدي جهت تسكين درد بيماران

نگرش دانشجويان سال آخر پزشكي به مسكن‌هاي اپيوييدي جهت تسكين درد بيماران

درد ناشي از بيماري‌ها، يكي از شكايات رايج بيماران است. مطالعات مختلف نشان مي‌دهند 69 درصد بيماران دردمند، جهت تسكين دردشان داروي كافي دريافت نمي‌كنند(1). مطالعات مختلف در اقصي نقاط دنيا بيانگر اين امر هستند كه آگاهي ناكافي دانشجويان پزشكي و پزشكان از داروهاي ضد درد، نگرش منفي ايشان و از همه مهم‌تر عدم آشنايي با انديكاسيون‌هاي تجويز اين داروها، از جمله مهم‌ترين عوامل دخيل در اين امر هستند(1تا3). هدف اين مطالعه ارزيابي نگرش دانشجويان پزشكي در خصوص استفاده از مسكن‌هاي اپيوييدي است، تا با شناسايي موانع، بتوان راه‌حل‌هاي ممكن را ارايه نمود. اين پژوهش، يك مطالعه توصيفي است كه جامعه پژوهش متشكل از 200 نفر از دانشجويان سال آخر پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تبريز در سال 1388 (مهر تا اسفند) مي‌باشد كه در هنگام انجام پژوهش در يكي از بخش‌هاي باليني مركز آموزشي درماني مشغول به تحصيل بوده‌اند. روش نمونه‌گيري در اين پژوهش تصادفي بوده است. ابزار جمع‌آوري اطلاعات پرسشنامه محقق‌ساخته‌اي است كه بر اساس پژوهش‌هاي قبلي (4و5) تهيه شده است، پرسشنامه شامل دو بخش است. بخش اول مربوط به خصوصيات دموگرافيك افراد شامل سن، جنس و بخش دوم شامل سوالات سنجش نگرش (شامل 6 سوال) مي‌باشد. جمع نمره نگرش هر يك از پاسخ‌دهندگان نيز بر حسب امتياز كسب شده براساس مقياس ليكرت از 1براي كاملاً مخالف تا 5 براي كاملاً موافق محاسبه شد. حداكثر نمره پرسشنامه 30 و حداقل آن نمره 6 بوده است. پس از استخراج نمره نگرش هر دانشجو، در صورتي كه نمره كسب شده پرسشنامه كمتر از 17 بود نگرش منفي و در صورتي كه بالاتر يا مساوي 18 بود، نگرش مثبت در نظر گرفته مي‌شد. داده‌ها توسط نرم‌افزارSPSS-16 و با استفاده از روش‌هاي آمار توصيفي تجزيه و تحليل شد. از تعداد 200 دانشجوي پزشكي كه پرسشنامه‌ها در بين ايشان توزيع گرديد، 173 مورد(5/86درصد ) به طور كامل به سوالات پاسخ دادند. از بين ايشان، 102 نفر (59 درصد) داراي نگرش منفي و 71 نفر (41 درصد) داراي نگرش مثبت (18نمره مساوي يا بيشتر از 18) بودند. 132 نفر از دانشجويان (74/73 درصد) ميزان آگاهي و توانمندي خود را در خصوص تشخيص انديكاسيون تجويز مخدرها ناكافي دانستند. 88 نفر از ايشان نيز(16/49 درصد) اذعان نمودند در خصوص شناخت عوارض ناشي از مخدرها و مداخلات مورد نياز در صورت بروز عوارض آگاهي كافي ندارند. 139 نفر از اين دانشجويان (6/77 درصد) در اين مطالعه اعلام نمودند در صورت برگزاري، در كلاس‌ها يا كارگاه‌هاي مديريت درد در بيماران بيمار شركت خواهند نمود. 59 درصد از دانشجويان سال آخر پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تبريز در اين مطالعه، نگرش منفي به استفاده بهينه از مسكن‌هاي اپيوييدي و تجويز آنها نشان دادند كه اين يافته ها منطبق بر يافته‌هاي برخي مطالعات ديگر مي‌باشد (5). همچنين يافته‌هاي مطالعه حاضر نگراني دانشجويان سال آخر پزشكي را از عدم آگاهي كافي نسبت به درد نشان مي‌دهد كه با نتايج دو مطالعه انجام شده در اين زمنيه مطابقت دارد(7و6). بلاني و همكارانش نيز در مطالعه خود ذكر كرده‌اند كه دانشجويان پزشكي معتقدند جهت بهبود مراقبت درد از بيماران به آموزش‌هاي بيشتري نياز دارند(8). يافته‌هاي اين مطالعه با تاييد مطالعات پيشين، بر اين امر صحه مي‌گذارد كه آموزش pain management در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي ايران كافي نبوده و برگزاري دوره‌هاي آموزشي در سيستم آموزش پزشكي، همراه با ارايه اهميت كاربردي اين آموزش‌ها مي‌تواند جهت بهبود اين پديده سودمند واقع شود.