اثر كم آبياري بر عملكرد و كارآيي مصرف آب كلونهاي جديد سيب زميني در آبياري قطره‌اي نواري (تيپ)

اثر كم آبياري بر عملكرد و كارآيي مصرف آب كلونهاي جديد سيب زميني در آبياري قطره‌اي نواري (تيپ)

اين تحقيق، به منظور بررسي اثر كم آبياري بر عملكرد كمي و كارايي مصرف آب كلونهاي سيب زميني، در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي همدان در قالب طرح كرتهاي خرد شده با 3 تكرار انجام گرديد. فاكتور اصلي شامل تيمارهاي آبياري در 6 سطح50،60، 70، 80، 90 و 100 درصد نياز آبي گياه و فاكتور فرعي شامل 4 كلون جديد سيب زميني به همراه رقم سانته (شاهد منطقه) بود. سيستم آبياري مورد استفاده روش آبياري قطره اي نواري (تيپ) بود. صفات مورد اندازه گيري شامل كارآيي مصرف آب در تيمارهاي مختلف آبياري، عملكرد كل و غده هاي توليدي در اندازه هاي مختلف بود. غده هاي بيشتر از چهار جوش اسكب و غده هاي دفرمه و بد شكل و داراي رشد ثانويه و نيز غده هاي پوسيده شمارش و در تيمارهاي مختلف توزين شدند. نتايج تجزيه مركب واريانس داده‌هاي حاصل از دو سال اجراي آزمايش نشان داد كه اثر ميزان آب مصرفي و نوع كلون (رقم) در تمامي صفات مورد بررسي شامل: تعداد و عملكرد متوسط غده درشت، تعداد و عملكرد متوسط غده بذري، تعداد و وزن متوسط غده ريز و خارج از سايز قابل استفاده، عملكرد كل و كارآيي مصرف آب در سطح 1 درصد معني دار است. بيشترين ميزان عملكرد كل در كلون 2-397008 بدست آمد كه با متوسط عملكرد 7/72 تن در هكتار در سه رژيم آبياري 80، 90 و 100 درصد نياز آبي تفاوت معني داري نشان نداد. در اغلب تيمارهاي آبي كلون 2-397008 بيشترين عملكرد را داشت هر چند اختلاف معني داري در مجموع بين اين كلون با دو كلون 9-397007 و 13-3970015 از نظر عملكرد مشاهده نشد. همچنين بيشترين كارآيي مصرف آب را همين كلون و در رژيم آبياري 80 درصد نياز آبي داشت. بيشترين ميزان درصد ماده خشك غده در تيمار آبياري60 درصد بدست آمد (متوسط 87/22 درصد) و با تيمارهاي آبياري 50، 70 و 80 درصد نياز آبي تفاوت معني دار نشان داد. در مجموع بيشترين مقدار كارآيي مصرف آب در تيمار 80 درصد نياز آبي گياه بدست آمد كه با ديگر تيمار هاي آبياري در سطح 5 درصد تفاوت معني دار داشت. نتايج نشان داد كه تيمار 80 درصد نياز آبي سيب زميني علاوه بر اينكه كاهش عملكرد معني داري نسبت به تيمار90 و 100 درصد نياز آبي ايجاد نمي‌كند، قادر است ضمن صرفه جويي در مصرف آب، به افزايش معني دار كارايي مصرف آب نيز كمك كند. كلون 2-397008 نسبت به ساير كلونها، آستانه تحمل بهتري به كم آبياري داشت. بنابراين كشت اين كلون در مناطقي كه با بحران آب مواجه هستند توصيه مي‌شود.

This study was conducted in order to determine the effect of deficit irrigation on yield and water use efficiency of new clones of potato. The study was conducted in Agriculture and Natural Resources Research Center of Hamedan Province in split plot design based on Randomized Complete Block with three replications. The main factor consisted of 6 irrigation treatments: 50, 60, 70, 80, 90 and 100 percent of crop water requirements. The sub-plots consisted of four potato clones and the control cultivar Sante. Water was applied by drip irrigation (tape). Measurements included water use efficiency in different irrigation treatments, total yield, tubers size, deformed tubers, decayed tubers, marketable yield and dry matter of the tubers. Results of multiple analysis variances of two years of experiment demonstrated that the effect of water treatment and clone was significantly different at 1% level in total traits, including the number and average yield of large tubers, seed tubers, and small tubers as well as total yield and water use efficiency. Maximum yield belonged to clone 397008-2 (72.7 Ton/ha). though it was not significantly different in 80, 90 and 100% irrigation regimes. In most water treatment, clone 397008-2 had the highest yield, although a significant difference between this clone and clones 397007-9 and 3970015-13 was not observed. Also, this clone had the highest WUE in irrigation treatment supplying 80% of potato water requirement. The highest percentage of tuber dry matter was achieved in the 60% irrigation treatment (22.87 %), which was significantly different (at 1% level) than the 50, 70 and 80% irrigation treatments. Overall, the maximum WUE belonged to the 80% irrigation treatment, being significantly different (at 5 percent level) than the other treatments. The results showed that provision of 80 percent of water requirement, in addition to saving water compared with the 90 and 100 % treatments, increased the water use efficiency significantly. Clone 397008-2 was better adapted to deficit irrigation than the other clones. Therefore, planting of this clone is recommended in areas faced with water shortages.