مديريت بازتابي اراضي و آب در ايران، ارتباط فناوري، حكمراني و فرهنگ قسمت دوم: نگرش ذينفعان و عناصر كليدي چارچوب بازتابي

مديريت بازتابي اراضي و آب در ايران، ارتباط فناوري، حكمراني و فرهنگ قسمت دوم: نگرش ذينفعان و عناصر كليدي چارچوب بازتابي

به منظور بررسي فرصتها و موانع گذار به مديريت پايدار اراضي و آب در ايران، چهار پژوهش كيفي-كمي در مقياس وسيع با ابزارهاي مشتمل بر پرسشنامه، مصاحبه برنامه ريزي شده و مصاحبه رو در رو طراحي و نظر سنجي از ذينفعان اين حوزه متشكل از كشاورزان، مطللعين از روستا، متخصصين خاك و آب و سياستگذاران طي سالهاي87-1386 انجام شد. سپس با تلفيق مطالعات نظري و تاريخي مشتمل بر پارادايمهاي سه گانه مورد بحث در قسمت اول مقاله و مطالعات تجربي مشتمل بر نظرات ذينفعان چارچوب نظري پارادايم مدرنيته بازتابي در ايران تدوين گرديد. نتايج حاصل از مطالعات تاريخي و تجربي حاكي از آنست كه چارچوب پارادايم مدرنيته بازتابي بايستي مبتني بر چهار عنصر كليدي باشد. اولين عنصر عبارتست از سيستم ابداع و نوآوري بازتابي فناوري اراضي و آب با رويكرد احياي و تلفيق فناوريهاي مدرن و سنتي كه بسترهاي اجتماعي، ارزشها و شرايط منطقه را مد نظر قرار مي دهد. موفقيت اين راهبرد فناوري در گرو دومين عنصر يعني حكمراني بازتابي اراضي و آب است كه مشاركت كليه نقش آفرينان اين حوزه را تسهيل مي نمايد. سومين عنصر عبارتست از اخلاق اسلامي بكارگيري اراضي و آب با مفهوم محوري امانتمداري اسلامي و اخلاق زيست محيطي فضيلت گرا كه مردم را در درك و ارتباط مناسب با طبيعت و محيط زيست ياري مي نمايد. چهارمين عنصر عبارتست از علوم بازتابي خاك و آب كه با احياي جستجوگري ملهم از اسلام، دستيابي به مديريت امانتمدار را تشويق مي نمايد. اين علم پسا نرمال و ’سبك دو? دمكراتيزه نمودن علم براي ارتباط بين شاخه هاي علوم و مشاركت نقش آفرينان و ارتقاي رابطه بين علم و جامعه در محيط هاي علمي و پژوهشي را تسهيل نموده و نوعي از متخصصين آينده اراضي و آب با عنوان ’مهندس فرارشته اي?و يا ’رهبر عمومي? را در كنار متخصصين فعلي تربيت مي نمايد.

In order to get a better grasp of the opportunities and constraints of transition to sustainable land and water management in Iran, four large-scale qualitative–quantitative surveys were designed to find out the attitudes, interests, and values of land and water stakeholders including farmers, village informants, soil and water experts, and policymakers. To collect data needed for answering research questions, different instruments including questionnaires, semi-structured interviews and open-ended interviews were used. These empirical investigations were carried out in 2007-2008 in Iran. Finally, with the integration of the theoretical and empirical researches the main contours of a more reflexive and sustainable land and water resource management in Iran were sketched. Accordingly, this reflexive framework includes four key elements. First, reflexive land and water technological innovation with its strategy of contextualization strives for restoration and integration of traditional and modern technology that focuses on the whole socio-technical system. To achieve this technological strategy, and as a second element, reflexive land and water governance should facilitate the inclusion of stakeholders in the process of transition. The third element is the Islamic land and water ethics with the core concepts of Islamic stewardship and environmental virtue ethics that can help people to understand how to live a good life in relationship to nature and the environment. The fourth element covers the reflexive soil and water sciences revitalized by an Islam-inspired mode of inquiry that encourages achievement of stewardship management. This post-normal science and Mode 2 science facilitates the democratization of science to cope with the issue of interdisciplinarity and the exclusion of stakeholders (improving the relation between science and society) in the scientific atmosphere and research area. Finally, the land and water professional of tomorrow was portrayed as a “transdisciplinary engineer” and a “public leader”.